Hoe kun je radiotherapie voor kankerpatiënten verbeteren met behulp van AI? Om dat vraagstuk op te lossen heeft het Catharina Ziekenhuis samen met Maastro Clinic en Radiotherapiegroep, twee grote gespecialiseerde centra voor radiotherapie, een subsidie van 1,5 miljoen euro ontvangen van ZonMw voor het zogenoemde OPERAI-project, een driejarig initiatief dat radiotherapie efficiënter wil maken en verder wil personaliseren voor patiënten.

Coen Hurkmans, hoogleraar Klinische Fysica Radiotherapie, van het Catharina Ziekenhuis heeft hoge verwachtingen van het project. “AI biedt ons de mogelijkheid om behandelingen beter af te stemmen op de individuele patiënt”, zegt Hurkmans. “Kijk daarvoor maar naar het project om AI te laten helpen bij het maken van bestralingsplannen voor borstkankerpatiënten.” 

In Nederland krijgen jaarlijks meer dan 50.000 mensen een bestralingsbehandeling tegen kanker. Dit project richt zich op prostaat-, long-, borst-, hoofd-hals- en endeldarmkanker, de vijf grootste patiëntgroepen binnen de radiotherapie. “AI zal artsen uiteindelijk gaan helpen bij het maken van betere behandelkeuzes, waarbij niet alleen de tumorkenmerken, maar ook beeldvorming en andere medische data meegewogen kunnen worden.”

“Door AI-modellen te ontwikkelen die voorspellen welke behandelingen het meest effectief zijn voor de vijf meest voorkomende kankersoorten, kunnen we voor elke patiënt de best mogelijke keuze maken, met minder bijwerkingen en een hogere kans op succes”, zegt Hurkmans.

Versnellen van behandelingsproces:

Daarnaast speelt het efficiënt maken van het radiotherapieproces een grote rol in het project. Hurkmans benadrukt dat AI niet alleen helpt bij het kiezen van de juiste behandeling, maar ook bij het versnellen van de behandelingsprocessen. “AI kan bijvoorbeeld helpen bij het genereren van behandelplannen. Dat hebben we bij eerdere onderzoeken naar borstkanker al bewezen. Als je dat niet handmatig hoeft te doen, boek je enorm veel tijdwinst. Essentieel om de zorg toegankelijk te houden. Met dit project kunnen we die werkwijze uitbreiden naar andere vormen van kanker.”

Daarnaast kan AI helpen om op meerdere manieren beeldvorming te verbeteren. Bijvoorbeeld door van een MRI-scan ook een CT-scan te genereren. “Dan hoef je dus niet allebei de scanners in. Daarmee kun je wachtlijsten korter maken en zorgkosten terugdringen.”

Drie partners met ruime ervaring:

De samenwerking tussen Maastro, het Catharina Ziekenhuis en Radiotherapiegroep is essentieel voor de uitvoering van het project.  “Alle drie deze instellingen hebben al ruime ervaring op het gebied van AI en het invoeren van AI in de klinische praktijk. Met deze samenwerking moeten we technologische innovaties snel en effectief in de dagelijkse praktijk kunnen worden geïntegreerd, zodat er op korte termijn veel patiënten baat bij hebben.”

Hurkmans is optimistisch over de toekomst: “In de komende drie jaar willen we de technologie verder uitbreiden en zorgen dat meer patiënten profiteren van de voordelen van AI in hun behandeling.”

Samen AI trainen zonder data te delen:

Het OPENAI-project maakt gebruik van zogenoemde federated learning om AI-modellen te trainen. Deze technologie stelt ziekenhuizen in staat om algoritmen te ontwikkelen op hun eigen gegevens, zonder dat deze gegevens het ziekenhuis verlaten. Hierdoor blijft de privacy gewaarborgd en kunnen medische instellingen gezamenlijk leren van patronen in data, zonder dat de gevoelige informatie wordt gedeeld. Dit biedt een belangrijke oplossing voor de zorgsector, waar privacywetgeving en het uitwisselen van patiëntdata vaak obstakels vormen bij het ontwikkelen van effectieve AI-toepassingen voor diagnoses en behandelingen.

Bron: www.catharinaziekenhuis.nl