Afweercellen die lang over het hoofd werden gezien belangrijk voor immuuntherapie.
Afweercellen die bij het onderzoeken van tumoren meestal worden weggefilterd, blijken een rijke bron van nieuwe inzichten. In het Nederlands Kanker Instituut, het onderzoeksinstituut van het Antoni van Leeuwenhoek, ontdekten onderzoekers dat bepaalde afweercellen, zogeheten T-cellen, zich letterlijk vasthechten aan kankercellen. Juist deze cellen zijn bijzonder actief tegen kanker. Een ontdekking die mogelijkheden biedt voor betere behandelingen met immuuntherapie. Ze beschrijven hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
De onderzoekers kweekten melanoomcellen samen met T-cellen om hun interacties te bestuderen. “We zagen in het lab dat T-cellen die tumorcellen herkennen, zich daar sterk aan hechten en zogenaamde clusters vormen,” zegt Sofía Ibáñez-Molero, co-eerste auteur van de studie. “T-cellen uit deze clusters konden kankercellen veel beter doden dan losse T-cellen.”
Dit bracht de onderzoekers op een idee: zou dit een manier kunnen zijn om juist die actieve T-cellen uit tumoren in handen te krijgen? De doorbraak kwam toen het team aantoonde dat de verbinding tussen de tumorherkennende T-cellen en kankercellen zo sterk is, dat de clusters inderdaad rechtstreeks uit het tumorweefsel van patiënten kunnen worden gehaald. Zo konden ze sneller en gemakkelijker de tumorherkennende T-cellen opsporen dan met de bestaande methoden. In laboratoriumtesten en bij muizen met menselijke tumoren bleken deze T-cellen tot negen keer effectiever in het vernietigen van kankercellen.
“Tot nu toe keken we vooral naar losse T-cellen. Dergelijke analyses hebben waardevolle informatie opgeleverd. Maar onze studie laat zien dat we juist ook veel leren van T-cellen die clusters vormen met tumorcellen. Ze hebben eigenschappen die zelfs kunnen voorspellen of een patiënt goed zal reageren op immuuntherapie,” vult senior postdoc en co-eerste auteur Johanna Veldman aan.
“Het is eigenlijk logisch dat actieve T-cellen zich goed aan kankercellen moeten hechten om ze uit te schakelen. Maar toch hebben we lang over het hoofd gezien dat deze eigenschap gebruikt kan worden om T-cellen op te sporen die actief tegen kankercellen zijn,” zegt Daniel Peeper, groepsleider bij NKI en Oncode Institute. “We hadden alleen niet verwacht dat die eigenschap zo sterk was dat we die konden gebruiken om de meest actieve T-cellen te vinden. Door deze clusters te isoleren, kunnen we mogelijk de bestaande TIL-therapie verbeteren.”
TIL-therapie:
TIL-therapie is een behandeling met T-cellen die uit de tumor worden geïsoleerd, opgegroeid en weer teruggeplaatst in de patiënt; een deel van de patiënten heeft hier baat bij. De onderzoekers willen nu verder onderzoeken hoe deze clusters kunnen worden ingezet om bestaande TIL-therapie te verbeteren. Ook bekijken ze of de unieke eigenschappen van deze T-cellen gebruikt kunnen worden voor nieuwe vormen van immuuntherapie.
Voor de Video van dit Artikel klik hier