Auteur: David Bremmer - ad.nl/binnenland

Smeer je vaker en beter in, is het advies. 

Foto: ANP.

Nederlanders moeten zich veel beter beschermen tegen de risico’s van de zon. Kleding met lange mouwen aandoen en smeren met zonnebrandcrème zijn belangrijk, zelfs als de zon niet volop schijnt. Alleen dan gaat het lukken om het snel stijgende aantal gevallen van huidkanker in te dammen, stellen artsen en het Huidfonds.

Een beetje ironisch lijkt het wel. Na drie zonovergoten maanden laat de koperen ploert het deze laatste week van mei - inclusief dinsdag 27 mei, de Dag van de Zonbescherming - flink afweten.

Dat is echter maar net hoe je het bekijkt, corrigeert directeur van het Huidfonds Marijne Landman de verslaggever. Blootstelling aan schadelijke UV-straling is even goed mogelijk als de zon niet volop schijnt. „Ik heb net mijn mobiel gecheckt en hoewel het niet zonnig is, is de zonkracht behoorlijk hoog. Hier waar ik ben is die rond de 5. Vanaf 3 is bescherming nodig.”

En die zonkracht van minstens 3 wordt sneller gehaald dan veel Nederlanders denken. „De lentezon kan al behoorlijk fel zijn,” zegt Landman. „In Nederland ligt de zonkracht van april tot en met september vrijwel standaard boven die grens.”

80.000 nieuwe diagnoses per jaar:

In die periode geldt de regel: weren, kleren en smeren. „Zoek de schaduw, draag beschermende kleding (lange mouwen, een hoed of pet, een zonnebril) en smeer met zonnebrandcrème. De nadruk ligt nu nog te vaak alleen op smeren,” aldus Landman. „Maar het gaat om de combinatie.”

Het pakkende motto wordt al enkele jaren actief gepromoot door het Huidfonds, ook ligt er sinds 2021 een Nationaal Actieplan Huidkanker. Het aantal patiënten met huidkanker neemt namelijk al jaren toe.

Volgens het pas geüpdatete rapport Huidkanker in Nederland kregen vorig jaar 80.000 mensen de diagnose. „Als we niet meer doen, zitten we in 2032 op 100.000 nieuwe gevallen per jaar”, waarschuwt Landman.

Een paal met gratis zonnebrandcreème bij een strandopgang naar het IJmuidense strand. 

Foto: ANP.

Dermatoloog Göran van Rooijen van het Spaarne Gasthuis ziet in zijn praktijk hoe belangrijk gedragsverandering is. „Ik behandel nu mensen van in de 60 die vroeger met olijfolie lagen te bakken.”

De jonge generaties wéten veel beter dat dat niet verstandig is, maar dat betekent nog niet dat ze ook structureel bescherming zoeken.” En dat moet wel. Want: „Onze huid is niet op langdurige blootstelling aan felle zon gebouwd.”

Goede preventie maakt het verschil:

De zorg over de stijging is ook financieel voelbaar: de zorgkosten voor huidkanker stijgen naar verwachting tot 1,35 miljard euro in 2030.

Het goede nieuws is dat goede preventie het verschil kan maken, zegt Van Rooijen. „Huidkanker is de best te voorkomen vorm van kanker.” 90 procent van de gevallen komen door de blootstelling aan UV-straling door de zon of in de zonnebank. „Met name te veel UV-B straling is gevaarlijk. Die zorgt voor dna-schade, wat weer kan resulteren in kanker.”

Meer zonnedoeken en bomen:

Van Rooijen pleit voor meer maatregelen waarmee mensen zich eenvoudiger kunnen beschermen tegen de zon. „Denk aan het ophangen van zonnedoeken voor de kinderen op schoolpleinen, of het planten van meer bomen in parken zodat de zon niet overal vol kan schijnen.”

Ook zijn er op tientallen drukke locaties - stranden, meertjes - al smeerpalen met gratis zonnebrandcrème, vult Marijne Landman van het Huidfonds aan. „En in bepaalde regio’s krijgen mensen bij de Voedselbank ook gratis crème mee.”

Die dure zonnebrandcrème is het Huidfonds een doorn in het oog. „Toch blijkt uit onderzoek dat de hoge prijs voor slechts 13 procent van de huishoudens problematisch is.” Haar advies: „Er zijn vaak aanbiedingen, zeker buiten het zomerseizoen. Koop het dan! Bovendien is goedkopere zonnebrandcrème niet minder dan die van A-merken.”

Subsidie bijna op:

Vraag is wel of het Huidfonds goede voorlichting kan blijven geven. De 5 miljoen euro subsidie die het eerder van het ministerie van VWS kreeg, is eind dit jaar op is. „Om gedragsverandering te krijgen moet je die voorlichtingscampagnes blijven herhalen.”

Wat directeur Landman betreft, wordt huidkankerpreventie speerpunt van het Nederlandse preventiebeleid. „Iedere euro die je daar instopt, verdien je dubbel terug, blijkt in landen als Australië en Denemarken.”

Ieder ochtend even checken:

Het Huidfonds wijst op de net gelanceerde campagne met voorlichtingspotjes op sociale media, maar ook op televisie. Verder is een widget uitgebracht waarmee Nederlanders op hun smartphone - Android en Apple - de zonkracht kunnen checken.

„Idealiter checken mensen elke ochtend de zonkracht, net zoals ze het weer of de buienradar bekijken. Zo kunnen ze zich goed beschermen tegen de zon.”

Bron: www.ad.nl