Beter gericht bestralen bij baarmoederhalskanker? AI biedt hoop op minder klachten.
Yvonne de Hond promoveerde onlangs aan de Technische Universiteit Eindhoven met haar onderzoek naar het verbeteren van bestraling bij baarmoederhalskanker. Dankzij kunstmatige intelligentie (AI) en betere beeldvorming kunnen behandelingen in de toekomst nauwkeuriger, veiliger en persoonlijker worden.
Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer 900 vrouwen de diagnose baarmoederhalskanker. De behandeling bestaat vaak uit een combinatie van chemotherapie en bestraling. “Patiënten komen dan meerdere weken achter elkaar naar het ziekenhuis, meestal voor zo’n 25 bestralingen”, zegt Yvonne. Tijdens die behandelingen is het belangrijk om de tumor precies te raken en de omliggende organen te ontzien. “Dat is lastig, want de organen in het bekken verschuiven van dag tot dag. Denk aan een volle of lege blaas of de beweging van de darmen.”
Met behulp van AI en slimme beeldverwerking konden we de kwaliteit flink verbeteren.
In het Catharina Ziekenhuis onderzocht Yvonne – onder begeleiding van promotor prof. dr. ing. Coen Hurkmans, klinisch fysici Paul van Haaren en Rob Tijssen – hoe die beelden verbeterd kunnen worden. Ze werkte hiervoor samen met het Zweeds-Engelse technologiebedrijf Elekta, fabrikant van de bestralingstoestellen. “Met behulp van AI en slimme beeldverwerking konden we de kwaliteit flink verbeteren. Organen zijn duidelijker zichtbaar, en we kunnen beter bepalen welk bestralingsplan op dat moment het beste past.”
Automatisch beste plan kiezen:
Deze verbeteringen kunnen in de toekomst mogelijk leiden tot minder bijwerkingen. “Als je preciezer kunt bestralen, hoef je minder marge te nemen. Dan krijgen omliggende organen zoals de blaas en darmen minder straling. Dat zou kunnen schelen in klachten als bijvoorbeeld incontinentie, misselijkheid of diarree.” Of die bijwerkingen daadwerkelijk afnemen, moet blijken uit vervolgonderzoek. “De aanwijzingen zijn sterk.”
AI ondersteunend aan arts:
Yvonne hoopt dat haar onderzoek uiteindelijk leidt tot kortere en minder belastende behandelingen. “Bij sommige soorten kanker is het al mogelijk om het aantal bestralingen flink te verminderen. Misschien kan dat in de toekomst ook bij baarmoederhalskanker. Dan hoeven patiënten niet bijna een maand elke dag lang naar het ziekenhuis te komen.”
Na haar promotie start Yvonne als klinisch fysicus in opleiding bij het UMC Utrecht. “Ik hou van de combinatie van techniek en zorg. Dit werk doet er echt toe: het raakt direct aan de kwaliteit van leven van mensen.”
Yvonne de Hond, foto Catharina Ziekenhuis.
Bron: www.catharinaziekenhuis.nl