DNA-onderzoek bij borstkanker is belangrijk om aan te bieden aan patiënten die hiervoor volgens de richtlijn in aanmerking komen. Voor patiënten met borstkanker kan het informatie bieden om de behandeling aan te passen. Als zo’n onderzoek erfelijke aanleg aantoont kan het bovendien leiden tot controles bij familieleden. Die kunnen dan maatregelen nemen om kanker in een vroeger stadium op te sporen of te voorkomen.

Vaak wordt een patiënt voor een DNA-onderzoek na de diagnose doorverwezen naar een klinisch geneticus in een ander ziekenhuis. Die doorverwijzing verhoogt voor veel mensen de drempel. Daardoor lopen zij, en eventueel hun familieleden, essentiële zorg mis.

 

 

Mainstreaming:

DNA-onderzoek kan ook worden besproken en aangevraagd door andere zorgprofessionals. Bij dit zogenoemde ‘mainstreaming’ verzorgen chirurgen, oncologen of verpleegkundig specialisten het voorgesprek met hun eigen patiënt. Daarna vragen zij zelf het genetisch onderzoek aan. Dankzij die aanpak krijgen meer mensen daadwerkelijk het DNA-onderzoek waarvoor ze in aanmerking komen. 

 

Onderzoekers, onder leiding van Margreet Ausems, klinisch geneticus en hoogleraar Klinische Oncogenetica in het UMC Utrecht, onderzochten hoe effectief mainstreaming was bij het aanbieden van DNA-onderzoek aan mensen met borstkanker.

 

 

Nederlandse Kankerregistratie:

De onderzoekers gebruikten voor hun onderzoek de data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). “Daarin staan alle relevante gegevens, zoals leeftijd, geslacht, de soort borstkanker, en of iemand al eerder een DNA-onderzoek heeft gehad,” zegt Chiem de Jong, promovendus en mede-onderzoeker. “Met die informatie hebben we onderzocht of alle patiënten met borstkanker die in aanmerking kwamen voor DNA-onderzoek dat ook echt kregen, en of er een verband was met de manier waarop de genetische zorg in Nederland is geregeld.”

 

Van 2017 tot en met 2022 telde de NKR ruim 110.000 patiënten met borstkanker. Hiervan kwamen ruim 12.000 patiënten in aanmerking voor DNA-onderzoek op basis van gegevens uit de NKR. Mensen onder behandeling in een mainstreaming-ziekenhuis hadden een grotere kans om een DNA-onderzoek te krijgen. In deze ziekenhuizen werd DNA-onderzoek verricht bij 78 procent van de patiënten die daarvoor in aanmerking kwamen. In ziekenhuizen waar patiënten voor DNA-onderzoek werden verwezen naar de klinische genetica was dat slechts 63 procent.

 

 

 

 

Daarnaast speelt sociaaleconomische positie een rol bij het krijgen van DNA-onderzoek. Mensen met een lagere sociaaleconomische positie kregen na hun borstkankerdiagnose minder vaak DNA-onderzoek dan zij die hoger stonden op de sociale ladder, als zij dat onderzoek kregen via een doorverwijzing naar een klinisch geneticus. In ziekenhuizen die de mainstreaming werkwijze hadden ingevoerd was dat verschil niet aanwezig. 

 

“Met dit onderzoek tonen we aan dat mainstreaming dé manier is om DNA-onderzoek aan te bieden aan iedere borstkankerpatiënt die daarvoor in aanmerking komt,” zegt Ausems. “Deze aanpak maakt de zorg toegankelijker, vooral voor mensen met een lagere sociaaleconomische positie. Het zou niet uit mogen maken in welk ziekenhuis je wordt behandeld, hoeveel je verdient of wat je opleidingsniveau is, iedereen moet evenveel kans hebben op DNA-onderzoek.”

 

 

Mainstreaming maakt het verschil:

Ausems hoopt dat zorgprofessionals zich door het recent gepubliceerde onderzoek realiseren dat mainstreaming een logische keus is bij het aanbieden van DNA-onderzoek aan mensen met borstkanker. “Er is zo’n groot verschil tussen de hoeveelheid verrichte DNA-onderzoeken in ziekenhuizen die wel en niet aan mainstreaming doen. Dit is nog nooit zo duidelijk aangetoond.”

 

De onderzoekers zijn momenteel bezig met het doorontwikkelen van een online training voor zorgprofessionals over mainstreaming en de gezondheidsverschillen bij borstkanker. Deze is na de zomer beschikbaar, eventueel in combinatie met een training op locatie.

 

 

DNA-onderzoek: dichtbij en zonder drempels:

Iedereen met borstkanker die in aanmerking komt voor een DNA-onderzoek zou dat moeten kunnen krijgen, vindt Ausems. “Zo krijgen niet alleen patiënten een optimale behandeling, maar ook hun familieleden, als er sprake is van erfelijke aanleg. Hoe fijn is het dat je dit onderzoek kunt krijgen met een kort gesprek in je eigen ziekenhuis? Als we niet op deze manier gaan werken, doen we sommige patiënten echt tekort.” 

 

 

 

 

Bron: www.umcutrecht.nl