Eerste databank ter wereld voor vergevorderd plaveiselcelcarcinoom.
Auteur: Joyce de Bruijn - amazingerasmusmc.nl
Huidkanker.

Grote stap:
De nieuwe en wereldwijd unieke databank is een grote stap in de goede richting. Hij is gemaakt met gegevens uit de landelijke pathologie databank PALGA en de Nederlandse Kankerregistratie – beheerd door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Dermatoloog dr. Marlies Wakkee en epidemioloog dr. Loes Hollestein publiceerden er een paper over in Lancet Regional Health Europe.
Advies op maat voor patiënten met huidkanker
De databank is vooral van belang voor patiënten met een vergevorderd PCC van de huid. ‘De behandelingen van deze patiënten zijn nu vaak gebaseerd op het advies van experts. Maar sterk wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van bepaalde behandelkeuzen ontbreekt. Want over de huidige patiënten zijn onvoldoende data geregistreerd op één centrale plek’, legt Marlies Wakkee uit.
Immunotherapie:
Deze patiënten worden dikwijls aanvullend bestraald en steeds vaker behandeld met immunotherapie. ‘Wij willen graag accurate voorspelmodellen maken om de patiënten te selecteren die het meeste baat hebben bij deze therapieën’, zegt Wakkee. ‘Zeker omdat de behandelingen soms ook ernstige, blijvende bijwerkingen kunnen geven. De nieuwe databank helpt bij het ontwikkelen van deze voorspelmodellen.’
Om patiënten met vergevorderd PCC goed te kunnen behandelen, is dus meer inzicht nodig in het gedrag van de tumoren. Dat inzicht ontstaat pas als er patronen zichtbaar worden in een zo groot mogelijke poel van patiëntengegevens.
Epidemioloog Hollestein dook daarom in de databanken van PALGA en de Nederlandse Kankerregistratie, waar alle Nederlandse ziekenhuizen – anoniem – behandelgegevens van hun patiënten aanmelden. Ze ontwierp een algoritme dat in de pathologieverslagen kan zoeken naar pathologische kenmerken van een vergevorderde of een uitgezaaide tumor. Dat algoritme slaat aan bij woorden zoals bijvoorbeeld ‘diep invasief’, ‘metastasen’, ‘amputatie’ en ‘recidiverend’ (terugkerend).
Na een eerste validatie koppelde ze de gevallen die met behulp van het algoritme in de pathologie databank boven kwamen drijven aan de gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie. Daar ging vervolgens een ‘vlaggetje’ omhoog bij de registraties die overeenkwamen met de gevallen uit de pathologie databank.
Napluizen:
Op deze manier kon de Kankerregistratie zeer effectief de vergevorderde PCC’s registreren, zonder handmatig duizenden patiëntendossiers te hoeven lezen. Via IKNL konden de onderzoekers daarna de – geanonimiseerde – dossiers napluizen. Zo werd duidelijk met welke behandelingen de tumoren waren bestreden en hoe effectief die behandelingen waren geweest.
Hollestein en Wakkee ontdekten dat ongeveer 8 procent van alle PCC’s een vergevorderde tumor is. Dat zijn jaarlijks bijna 2000 patiënten, die uitgebreidere zorg behoeven. ‘We weten nu voor het eerst hoeveel hoogrisicotumoren er zijn in Nederland’, zegt Hollestein. ‘Daarnaast zijn er jaarlijks ook nog 250 patiënten met uitgezaaide PCC’s en 500 patiënten met een teruggekeerd PCC, die ook veel zorg nodig hebben.’
Behandelbesluit:
De volgende stap is dat de databank wordt ontsloten voor onderzoek in samenwerking met dermatologen, chirurgen, radiotherapeuten en oncologen. Doel is dat zij straks aan de hand van de tumorkenmerken van nieuwe patiënten een passender behandelbesluit kunnen nemen. Wakkee en Hollestein hopen dat dit binnen vijf jaar in praktijk kan worden gebracht.
De paper ‘Longitudinal data on advanced cutaneous squamous cell carcinoma from the Dutch Keratinocyte Cancer Collaborative (DKCC): a nationwide real-world database study’ kwam tot stand in samenwerking met collega’s van Erasmus MC, PALGA, het IKNL en collega’s van de landelijke multidisciplinaire adviesraad van deze databank.
Passende zorg:
Het Erasmus MC biedt de zorg die aansluit bij de behoefte van de patiënt: zorg die de patiënt samen met de behandelaar kiest. En zorg die plaatsvindt op de juiste plek: in ons universitair medisch centrum, een ander ziekenhuis, thuis of waar dan ook. Zoals beschreven in Koers28, de strategie van het Erasmus MC.
Bron: www.amazingerasmusmc.nl