Redacteur - Jeannette Kras - scientias.nl

Het bewijs stapelt zich op dat lichaamsbeweging helpt om het risico op kanker te verminderen. Maar hoe dat precies kan, was tot nu toe onduidelijk. Een nieuwe muizenstudie werpt licht op de zaak.

Beweging kan de tumorgroei bij muizen vertragen door de stofwisseling te veranderen, zodat spiercellen, in plaats van kankercellen, de glucose opnemen en groeien. Een soortgelijk proces kan zich ook bij mensen voordoen.

Onderzoekers van Yale University analyseerden de metabole reacties van muizen met borstkanker of melanoom. De muizen werden verdeeld in groepen op basis van hun dieet en hun bewegingsniveau. Met behulp van moleculaire tracers konden de onderzoekers zien waar glucose in het lichaam van de muizen werd gemetaboliseerd en ontdekten ze dat actieve dieren energie en brandstof als het ware wegstuurden van de kankercellen naar de spieren.

Veel kleinere tumoren:

Na vier weken hadden de muizen op een vetrijk dieet die regelmatig bewogen aanzienlijk kleinere tumoren dan dieren met hetzelfde dieet die niet actief waren geweest. “Bij obese muizen die vier weken lang vrijwillig in een loopwiel renden nadat de tumor was geïnjecteerd, had bijna 60 procent kleinere tumoren”, melden de onderzoekers in het in PNAS gepubliceerde artikel. Daarnaast bleken er 417 verschillende metabolisme-gerelateerde genen die anders tot uitdrukking kwamen bij actieve muizen vergeleken met slanke maar sedentair levende muizen. Gezamenlijk lieten deze moleculaire veranderingen zien dat de tumoren in een toestand van intense overlevingsstress waren terechtgekomen.

Glucose belangrijke schakel:

Beweging bleek vooral de activiteit van een eiwit genaamd mTOR in de tumoren van de dieren te verlagen, wat van betekenis kan zijn voor het beperken van tumorgroei. Dit is een interessante vondst die mogelijk helpt bij de zoektocht naar nieuwe behandelingen.

Volgens de onderzoekers wijzen de bevindingen erop dat glucose “een belangrijke metabole mediator is van de tumoronderdrukkende effecten van lichaamsbeweging”. Wel merken ze op dat “deze metabole relatie en het vermogen van lichaamsbeweging om tumorgroei te vertragen mogelijk afhankelijk zijn van de duur van de inspanning”.

Niet zomaar naar de sportschool gaan:

De wetenschappers komen ook met een disclaimer: kanker, in al zijn verschillende vormen, is een complexe ziekte waarbij meerdere mechanismen een rol spelen. Patiënten kunnen kanker niet simpelweg voorkomen door naar de sportschool te gaan.

Dat gezegd hebbende: lichamelijke activiteit kan wel degelijk een belangrijke factor zijn om de kans te maximaliseren dat de ziekte niet ontstaat. De onderzoekers ontdekten namelijk ook nog dat obese muizen die twee weken hadden bewogen voor de tumoren werden ingebracht, kleinere tumoren hadden dan sedentair levende muizen. “Deze gegevens benadrukken het belang van een genuanceerde, systemische kijk op de metabole effecten van lichaamsbeweging bij kanker”, klinkt het.

Het is bovendien bemoedigend dat dezelfde mechanismen een rol lijken te spelen bij twee typen tumoren. Dat suggereert dat de voordelen van beweging niet beperkt zijn tot één soort kanker.

Studie bij mensen:

Toch moeten wetenschappers nog vaststellen of deze processen ook bij mensen optreden om te kunnen bepalen of de bevindingen op ons van toepassing zijn. Daarom willen ze hun studie voortzetten met menselijke tumoren en met meer structuur rond het soort en de duur van de lichaamsbeweging. Dat moet ons meer vertellen over hoe actief blijven precies helpt beschermen tegen kanker.

“Onderzoek naar de rol van fitheid bij de moleculaire routes die door lichaamsbeweging worden beïnvloed, kan leiden tot nieuwe behandeldoelen binnen de precisie-oncologie, vooral voor patiënten die geen lichaamsbeweging aankunnen”, besluiten de onderzoekers.

We schreven vaker over dit onderwerp, lees bijvoorbeeld ook Nederlandse onderzoekers ontdekken hoe bepaalde kankercellen uitzaaien en Meer kanker bij mensen onder de 50? Dat valt wel mee volgens deze onderzoekers. Of lees dit artikel: Bloedtest die meerdere soorten kanker kan opsporen, blijkt succesvol.

Bron: www.scientias.nl