Auteur: Michaël Torfs - vrt.be/vrtnws

De verkoop van zelftests voor darmkanker is flink gestegen na de getuigenis van strafpleiter Walter Damen. Febelco, verdeler van geneesmiddelen voor apotheken, meldt dat er in oktober al 282 zelftests zijn verkocht, tegenover 52 in heel oktober vorig jaar. De overheid biedt een gratis test aan vanaf 50 jaar, het blijft belangrijk om daaraan deel te nemen. Een zelftest is immers niet altijd makkelijk te interpreteren.  

Vorige week getuigde Walter Damen in 'De tafel van Gert' over hoe bij hem darmkanker werd vastgesteld. Net op tijd, zei hij, voor er uitzaaiingen optraden. Damen (54) onderging een zware operatie ("het was kantje boord") maar is inmiddels aan de beterhand. Hij deed meteen een brede oproep. "Laat je testen als je tussen de 50 en 74 bent. Doe de test dan om de 2 jaar."

De overheid biedt al enkele jaren een gratis test voor het brede publiek. Bij dat bevolkingsonderzoek krijgen mensen vanaf 50 een testkit thuis gestuurd, waarbij ze vrij zijn om die al dan niet te gebruiken en een staaltje van de stoelgang op te sturen. 

We zien iets bewegen.

Marie Lammertyn.

In 'De afspraak' herhaalde Damen gisteren zijn oproep. Hij vroeg zelfs rechtstreeks aan presentator Bart Schols en aan medegast Rudi Vranckx of ze de test van de overheid al hadden gedaan. Zijn oproep viel niet in dovemansoren. Uit een belronde blijkt dat de verkoop van zelftestkits in apotheken en bij Kruidvat de jongste dagen gestegen is.

"We zien iets bewegen", zegt Marie Lammertyn van Febelco, een grote toeleverancier voor apotheken. "In oktober zijn tot nu toe 282 zelftests verkocht, tegenover 52 voor de volledige maand oktober vorig jaar." Het aantal van bijna 300 ligt ook ruim boven het algemene maandgemiddelde van 157. "En er staan reservaties open voor 400 zelftests."

Het is niet duidelijk of er eventueel tekorten zijn in de apotheek, maar Febelco verwacht een levering van 912 extra kits voor maandag. Ook bij Kruidvat, dat sinds het voorjaar ook de zelftest aanbiedt in samenwerking met de vzw Stop Darmkanker, zagen ze de voorbije dagen een stijging van de verkoop. Het gaat om een toename van "enkele honderden procenten", maar er zijn geen tekorten. 

Hoe omgaan met een zelftest?

De commerciële zelftest (in veel gevallen de Fecotest) is niet dezelfde als de test die de overheid aanbiedt en volgens specialisten nog altijd de voorkeur heeft. Meedoen aan het bevolkingsonderzoek levert de overheid niet enkel relevante data op, er is ook meer kans op een goede verdere opvolging.

Bovendien kan je bij een zelftest een vals positief of vals negatief resultaat krijgen. De test kan dus enerzijds een vals gevoel van geruststelling geven, maar kan ook vals positief zijn, waardoor er onnodige paniek kan ontstaan. Het resultaat is ook niet altijd even duidelijk, al is een zelftest doen uiteraard nog beter dan er geen te doen.

"Denk 2 keer na voordat je een zelftest voor darmkanker koopt", besloot Marleen Finoulst van Gezondheid en Wetenschap over de kwestie in maart, na het nieuws dat ook Kruidvat de test zou aanbieden. Een zelftest kan misschien nog het nuttigst zijn bij mensen die net buiten de groep vallen van de bevolkingstest, denken experts. 

Apothekers zetten er sterk op in om de groep jonge vijftigers te sensibiliseren

Marleen Haems.

Darmkanker zou ook op steeds jongere leeftijd beginnen op te treden. "Het zou niet slecht zijn om de leeftijdscategorie voor het bevolkingsonderzoek te verjongen naar 45 jaar", zegt Marleen Haems, directeur van het Vlaamse Apothekersnetwerk (VAN), daarover.

Haems pleit sterk voor deelname aan het bevolkingsonderzoek. "We proberen daar als apothekers een sensibiliserende rol in te spelen. We gaan zeker ook de jonge vijftiger sensibiliseren om mee te doen. Want bij de groep tussen de 50 en 55 blijkt de deelname aan het bevolkingsonderzoek nog steeds relatief laag te liggen. Uit onderzoek blijkt dat wie er meteen instapt, het vaakst blijft deelnemen later."

Geen paniek overigens als u de test van de overheid al in de bus kreeg, maar die weggooide: het is mogelijk om bij het opsporingscentrum gratis een nieuw exemplaar op te vragen. 

Dat kan via de website dikkedarmkanker.bevolkingsonderzoek.be.

Bron: www.vrt.be