Helpt vasten bij chemotherapie ?

infuus

Er is geen bewijs dat vasten bij kanker gunstig is. Er is namelijk geen bewijs dat vasten helpt om chemotherapie beter te laten werken, of dat dit de bijwerkingen ervan vermindert.

Bij onderzoek met muizen zijn wel gunstige effecten gezien: bij het vasten hadden muizen vrijwel geen last van bijwerkingen van de chemotherapie terwijl de werking van de chemotherapie hetzelfde bleef.

Op dit moment is het bewijs uit wetenschappelijk onderzoek over vasten en kanker nog beperkt.

Dit artikel is gebaseerd op eerste indicaties. Onderzoek bij mensen is nodig om vast te kunnen stellen of vasten ook veilig is bij mensen en of hetzelfde effect als bij de muizen bereikt wordt. Verschillende studies hiernaar zijn al gestart of zullen binnenkort starten.

Vasten, hoe werkt dat?

Als je vast, eet je niet. Je drinkt alleen dranken zonder calorieën. Dit zijn bijvoorbeeld water, thee en koffie zonder suiker en melk. Er zijn verschillende methoden om te vasten die veel besproken worden in de media.

'Intermittend fasting'

Bij deze vorm van vasten, ook wel 5:2 genoemd, eet je vijf dagen in de week. De overige twee dagen mag je alleen dranken zonder calorieën nemen.

'Time restricted feeding'

Bij deze vorm van vasten, ook wel 16:8 genoemd, eet je alleen tijdens een gedeelte van de dag. Bij 16:8 eet je gedurende een periode van 8 uur, gedurende de overige 16 uur mag je alleen dranken zonder calorieën nemen.

'Fasting mimicking diet'

Bij deze vorm van vasten eet je minder. Je neemt ongeveer 30% van je normale energiebehoefte, en doet dit gedurende een aantal dagen. Ook is de samenstelling van de voeding anders: meer vetten, minder koolhydraten.

Wat blijkt uit onderzoek?

Bij studies met proefdieren wordt gezien dat tumorcellen tijdens het vasten zwakker worden dan gezonde cellen. Dit zou komen doordat gezonde cellen zich tijdens het vasten zouden kunnen aanpassen aan minder glucose (suiker) in het bloed en andere stoffen die de celgroei stimuleren. Tumorcellen zouden zich daaraan niet goed kunnen aanpassen en daardoor kwetsbaarder worden.

Vasten bij muizen:

Uit studies met proefdieren zijn er aanwijzingen dat het geven van geen of heel weinig voer tijdens chemotherapie de tumorgroei afremt en gezonde cellen (waaronder witte bloedcellen) beschermt. In een recent onderzoek bij muizen met darmkanker die drie dagen moesten vasten voor de chemotherapie, bleek dat de muizen die gevast hadden vrijwel geen last hadden van bijwerkingen van de behandeling. De chemotherapie was even werkzaam bij deze muizen als bij de muizen die gewoon gegeten hadden.

Hoewel deze resultaten bij proefdieren gunstig zijn, ontbreekt er goed onderzoek bij mensen. Onderzoek bij dieren kan niet worden vertaald naar de mens. Op basis van deze studies kunnen geen conclusies worden getrokken.

Vasten en mensen met kanker:

In een verkennende studie bij twintig mensen met diverse soorten kanker in verschillende stadia, is de veiligheid van vasten onderzocht. Deze mensen hadden een gezond gewicht, waren in het afgelopen jaar niet teveel (niet meer dan 10%) afgevallen en hadden geen diabetes. In deze studie bleek dat vasten 48 uur vóór en 24 uur na het toedienen van de chemotherapie veilig is.

De mensen hadden nauwelijks last van bijwerkingen van het vasten. Maar dit was een zeer kleine en diverse groep; te klein om conclusies te kunnen trekken over het verminderen van de bijwerkingen van de chemotherapie of een betere werking van de chemotherapie.

In Nederland is een studie gedaan naar vasten (het fasting mimicking diet) en bijwerkingen en werkzaamheid van chemotherapie bij 130 vrouwen met borstkanker stadium II en III, die chemotherapie krijgen. De helft van de vrouwen moest vasten, de andere helft niet. De vrouwen die moesten vasten, deden dit drie dagen vóór en op de dag van de kuur. De studie is afgerond, resultaten zijn nog niet bekend.

Uit een aantal verslagen over individuele patiënten die gevast hebben voorafgaand en/of na de chemotherapie bleek dat vasten goed verdragen werd en dat door het vasten enkele bijwerkingen van de chemotherapie minder werden (vermoeidheid, zwakte, maag- en darmproblemen). Maar uit dit soort beschrijvingen van patiënten kunnen geen conclusies worden getrokken.

Meer onderzoek is nodig:

Er zijn meer en grotere studies bij mensen nodig voordat iets over het nut en de veiligheid van vasten bij chemotherapie kan worden gezegd. Bovendien kan vasten bij risicogroepen ongunstig werken op hun al matige of slechte conditie; denk aan ouderen, patiënten die in een slechte voedingstoestand zijn, patiënten met diabetes, COPD of hart- en vaatziekten of andere gezondheidsproblemen.

Ons advies:

Het is nog onbekend of vasten bij mensen die chemotherapie krijgen veilig is of gunstig kan zijn.

Bovendien zijn er veel vragen over de manier en duur van vasten. Zolang al deze vragen onbeantwoord zijn, raden wij het vasten bij chemotherapie af.

Bron: www.voedingenkankerinfo.nl