Justitie vervolgt asbestbedrijf Eternit voor doodslag.
Auteur: Joop Bouma - .trouw.nl/binnenland
Eerste keer in Nederland.
Een gespecialiseerd politieteam deed meer dan vijf jaar onderzoek na aangiften van asbestslachtoffers. Volgens justitie heeft Eternit werknemers en anderen ‘langdurig en structureel blootgesteld aan asbestvezels, met uiteindelijk dodelijke gevolgen’.
Eternit heeft daarmee haar zorgplicht geschonden, vindt het OM. ‘Werknemers zijn willens en wetens blootgesteld aan ernstige gezondheidsrisico’s.’ Eternit heeft, aldus justitie, ‘opzettelijk mensen aan een gevaarlijke werkomgeving blootgesteld’. Naast doodslag wordt ook ‘dood door schuld’ ten laste gelegd aan het bedrijf.
Het onderzoek begon in 2019 na de aangifte bij justitie door asbestslachtoffer René de Vries (in juli 2020 overleden) en zeven nabestaanden van asbestslachtoffers. Ze zijn allen gestorven aan mesothelioom – een ongeneeslijke vorm van kanker aan het long- of buikvlies, die bijna altijd wordt veroorzaakt door asbest.
Asbestkanker:
Asbestkanker openbaart zich pas lang na blootstelling, in extreme gevallen pas na vijftig of zestig jaar. In Goor en omgeving zijn sinds de jaren zeventig tot dusver zeker 150 ex-werknemers, familieleden en omwonenden van Eternit overleden door asbest, zegt asbestexpert Bob Ruers, raadsman van de aangevers.
Eternit heeft van 1937 tot het verbod in 1993, in Goor op grote schaal asbest verwerkt in cement. Werknemers hebben ook tegen het politieteam verklaard dat zij bij Eternit langdurig hebben gewerkt in het asbeststof. Ze hadden geen of te weinig beschermingsmiddelen.
Het bedrijf heeft ook jarenlang gratis asbesthoudend bedrijfsafval beschikbaar gesteld aan omwonenden, die daarmee hun erven en zandpaden hebben verhard. Ook personen die nooit bij Eternit werkten, liepen zo mesothelioom op.
Twee vergelijkbare zaken:
Van de acht zaken legt justitie er uiteindelijk drie voor aan de strafrechter. In de vijf andere gevallen vond de blootstelling aan asbest plaats vóór 1976. Pas vanaf dat jaar kunnen ook bedrijven voor de strafrechter worden gedaagd.
Bij het Openbaar Ministerie liggen nog twee vergelijkbare zaken op de plank. Er loopt een onderzoek tegen chemiebedrijf Chemours in Dordrecht na aangifte van omwonenden wegens gezondheidsschade door de uitstoot van giftige pfas. Verder ligt er een zaak tegen Tata Steel in IJmuiden voor overtredingen van de milieuwetgeving.
In de nieuwbouwwijk Hogekamp in Goor nemen medewerkers van een gespecialiseerd bedrijf grondmonsters. In de tuinen van de onlangs gebouwde huizen is asbest aangetroffen.ANP / ANP.
Eternit is nog altijd een belangrijke werkgever in Goor. Het moederbedrijf van Eternit is gevestigd in België en is al meer dan een eeuw in handen van de zakenfamilie Emsens, met een geschat vermogen van 1,7 miljard euro. Eternit is onderdeel van de Etex Group (160 vestigingen in 45 landen).
Politieke lobby:
Het moederbedrijf en Eternit willen niet reageren: “Wij zullen bij politie en justitie onze visie geven op de historische kwesties die onderwerp zijn van het onderzoek.’’ Daan Doorenbos, advocaat van Eternit, heeft het Openbaar Ministerie eerder laten weten dat het bedrijf altijd volgens de wet heeft geopereerd en dus niet strafbaar is.
De aangevers brachten daar tegenin dat Eternit er al die jaren alles aan heeft gedaan om de risico’s van asbest te ontkennen en te bagatelliseren.
Het bedrijf voerde destijds een politieke lobby om een asbestverbod te voorkomen of uit te stellen. Bij een veroordeling wegens doodslag kunnen boetes tot ruim een miljoen euro of tien procent van de jaaromzet van een onderneming worden opgelegd. Maar de straf is op zich niet zo van belang, vindt Ruers. “Dat de zaak door het Openbaar Ministerie aanhangig wordt gemaakt zien wij als een grote overwinning en erkenning van het leed van asbestslachtoffers.’’
Bron: www.trouw.nl