Auteur: Jeannette Kras  - scientias.nl

De aarde warmt in snel tempo op en dat heeft verstrekkende gevolgen. Veel diersoorten hebben moeite om zich aan te passen aan de veranderingen, maar ook onze eigen gezondheid staat op het spel door de stijgende temperaturen.

Uit een nieuw Egyptisch onderzoek komt naar voren dat vrouwen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika een groter risico lopen op kanker door klimaatverandering. Vooral borstkanker, eierstokkanker, baarmoederkanker en baarmoederhalskanker komen vaker voor en zijn ook nog eens dodelijker in regio’s die hard worden getroffen door de opwarming van de Aarde.

Klimaatverandering raakt vrouwen harder:

De wetenschappers analyseerden gegevens uit zeventien landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, waaronder Egypte, Saudi-Arabië, Syrië en Qatar. De stijging van het aantal kankerdiagnoses per graad temperatuurstijging is onmiskenbaar. “Als de temperatuur stijgt, stijgt ook de kankersterfte onder vrouwen. We ziet dit het duidelijkst bij eierstok- en borstkanker”, zegt hoofdonderzoeker Wafa Abuelkheir Mataria van de American University in Cairo. “De stijging per graad lijkt klein, maar de impact op de volksgezondheid is groot.”

De studie laat een zorgwekkende trend zien: de combinatie van stijgende temperaturen, luchtvervuiling, slechtere toegang tot zorg en andere omgevingsfactoren vergroot het risico op ernstige ziektes. “Vrouwen zijn fysiologisch kwetsbaarder voor klimaatgerelateerde gezondheidsrisico’s, vooral tijdens de zwangerschap”, legt onderzoeker Sungsoo Chun uit. “Daarbovenop komen maatschappelijke ongelijkheden. Vrouwen hebben niet dezelfde kansen als mannen. Ze lopen extra risico, omdat ze vaker worden blootgesteld aan vervuiling en minder toegang hebben tot vroege opsporing en zorg.”

Alarmerende cijfers:

Voor elke extra graad temperatuurstijging steeg het aantal kankergevallen met zo’n 225 per 100.000 mensen. Eierstokkanker nam nog het meest toe, borstkanker relatief het minst. Het aantal sterfgevallen steeg mee, met ongeveer 250 extra doden per 100.000 per graad temperatuurstijging. De grootste problemen zijn te zien in Qatar, Bahrein, Jordanië, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Syrië. Het risico op borstkanker nam in Qatar bijvoorbeeld toe met 560 gevallen per 100.000 mensen per graad. Waarom stijgt het aantal doden en het aantal kankergevallen juist in deze landen het hardst? Volgens de onderzoekers heeft dit waarschijnlijk te maken met de extreem hoge zomertemperaturen. Mogelijk spelen ook andere lokale factoren een rol die ze niet in het model wisten te vangen.

De stijging van kankergevallen heeft meerdere oorzaken. Extreme hitte leidt tot hogere concentraties kankerverwekkende stoffen in de lucht, een slechtere luchtkwaliteit, uitdroging en minder toegang tot zorg. “Temperatuurverhoging heeft mogelijk zelfs invloed op bepaalde celprocessen”, legt Chun uit. “Samen kunnen deze factoren het risico op kanker flink vergroten.” Het verhoogde aantal diagnoses is zeker niet alleen te wijten aan betere screening. Sterftecijfers stijgen namelijk ook mee en bij betere opsporing kunnen juist meer mensen op tijd behandeld worden.

Wat kunnen we doen?

De wetenschappers benadrukken dat hun onderzoek geen direct causaal verband aantoont. “Deze studie toont geen directe oorzaak-gevolg-relatie aan”, zegt Mataria. “We hebben rekening gehouden met het bbp per hoofd van de bevolking, maar er kunnen andere factoren meespelen die we over het hoofd hebben gezien. Toch zijn de verbanden die we hebben aangetoond overtuigend genoeg voor het plannen van vervolgonderzoek. Ze zijn statistisch significant voor meerdere landen en verschillende kankersoorten.”

De onderzoekers wijzen op het belang van klimaatbewust beleid in de gezondheidszorg. “We moeten meer energie stoppen in bevolkingsonderzoeken, bouwen aan klimaatbestendige zorgsystemen en de blootstelling aan milieuvervuiling terugdringen”, besluit Chun. “Als we niks doen dan wordt de kankerepidemie die samenhangt met klimaatverandering alleen maar groter.”

Bron: www.scientias.nl