Auteur: Paul Bolwerk - ad.nl/arnhem

Zes Rijnwijkers, van wie de helft een vorm van kanker heeft. Ze wijten hun ziekte onder andere aan de vervuilde woonomgeving. 

Foto: Rolf Hensel.

Met video  Bewoners van verschillende wijken in Arnhem, maar ook in Velp en Westervoort vragen zich af welke gezondheidsrisico’s zij jarenlang hebben gelopen. De naar aanleiding van een artikelenreeks in De Gelderlander over het grote aantal oud-Rijnwijkers met kanker.

Ze zijn bezorgd. In dat verband wordt ook de hoop uitgesproken dat de GGD Gelderland-Midden niet alleen een inventarisatie maakt van de gezondheidsklachten van de Rijnwijkers, maar ook van de bewoners van naburige wijken zoals Van Verschuerwijk, Het Broek, Presikhaaf in Arnhem-Noord en Malburgen en Het Duifje in Arnhem-Zuid.

Onderzoek klaar, niemand blij:

,,Jaren geleden werd in Nijmegen een onderzoek gedaan naar het grote aantal kankergevallen in het Waterkwartier, door de uitstoot van de kolengestookte centrale van de PGEM. Geleidelijk aan werd de schoorsteen hoger en bestreek de neerslag een steeds groter gebied. Er werd geen causaal verband aangetoond, sterker nog, er werd ronduit gezegd dat het percentage rokers in die wijk hoog was en dat veroorzaakt kanker. Onderzoek klaar, niemand blij. Ik hoop dat ze in Arnhem wel door durven pakken”, merkt Theo van Rijswijk op.

Een andere lezer, Tonnie Verkerken, trekt ook al een vergelijking tussen Arnhem en Nijmegen. Verkerken: ,,Tot 1978 heb ik in Presikhaaf gewoond. Daar was de chemische lucht van Akzo al niet te harden. Als vakantiebaan kon je toen goed bij Billiton terecht, maar dat werd je ondanks de betere verdiensten door iedereen afgeraden. Later heb ik in Nijmegen in het Waterkwartier gewoond en daar had je ook zo’n cocktail van vervuilende industrie.”

Van de tien woningen in ons rijtje ken ik acht personen die zijn overleden aan kanker, onder wie mijn twee broers en mijn zus

Angela Lubbers, woonde in de Geitenkamp.

Angela Lubbers laat weten dat indertijd de ‘vieze lucht’ van de vervuilende bedrijven op de Kleefse Waard zelfs te ruiken was op de Geitenkamp. Ze merkt op dat in haar woonomgeving ook veel kanker voorkomt.

,,Van de tien woningen in ons rijtje ken ik acht personen die zijn overleden aan kanker, onder wie mijn twee broers en mijn zus. Toen ik een oude buurjongen hierover sprak zei hij: ‘Geen idee wat hier in de grond zat, maar gezond was het niet’. Waarschijnlijk heeft heel Arnhem last gehad van de smerige Billiton (voormalige dochteronderneming van Shell, PB) die overal te ruiken was”, aldus Lubbers.

Volgende die aan de beurt is:

Enkele lezers, onder wie Antonius Meijer, pleiten ook voor een onderzoek naar de werkomstandigheden bij de toenmalige bedrijven op en nabij industrieterrein Kleefse Waard.

De vader van Meijer werkte zijn leven lang op de Kleefse Waard bij achtereenvolgens AKU, Enka en Akzo. ,,Hij en een fiks aantal andere werknemers zijn overleden aan kanker. Toen hij ziek werd stelde hij: ik ben de volgende die aan de beurt is.”

Peter Musketier stelt zo’n gezondheidsonderzoek onder bewoners van Het Broek nooit heeft plaatsgevonden, terwijl de looduitstoot door de nabijgelegen Billiton-fabriek al was aangetoond.

De voormalige gasfabriek aan de Westervoortsedijk in Arnhem, waar gas werd gewonnen uit kolen en cokes. 

Foto: Gelders Archief.

Als de GGD Gelderland-Midden zo’n onderzoek uitvoert onder de (oud-)bewoners van Rijnwijk, dan moet dat volgens hem ook gebeuren in Het Broek.

,,Ook daar veel overlast van Billiton waar de auto’s vaak onder laagje sneeuw leek te zitten (het ging hier om loodstof, PB). De grond is daarom ook afgegraven, maar een groot onderzoek onder de bevolking deden ze liever niet. Waarom niet, laat zich raden.”

,,Bij de Enka kwam de lucht van de grote zuurbaden maar ook tijdens het afstorten in de Rijn via die grote betonnen kokers stonk het enorm. Terrein daar is ook niet voor niets ooit helemaal afgezet rond de zuurbaden en stortkoker”, aldus Musketier.

Vervuilde slootjes:

Marcel Bekkers valt hem bij. ,,In de jaren 60 waren de slootjes in de Broekstraat (Het Broek) eveneens ook zwaar vervuild met chemicaliën. Dit gaat verder dan Rijnwijk”, constateert Bekkers.

Ook Fer Logt, die zichzelf een Broekenees noemt, vraagt aandacht voor de gezondheid van de (voormalige) bewoners van Het Broek.

Logt: ,,Als kind gingen we vroeger ieder jaar naar de GG&GD in de Beekstraat in Arnhem. Zeer veel bewoners van Het Broek hadden zogenaamde loodziekte. Komt dat door Billiton? De gasfabriek? Ik ken meer complete gezinnen die een vorm van kanker hebben. Of hadden.”

Ferdi Weimar wijst daar ook op. ,,In de jaren 60 en 70 hing er iedere dag een blauwe gloed over de wijk Het Broek. Door de uitstoot van Billiton, Enka, Arufa (Arnhemse Rubberfabriek, PB). Er waren meer te vroeg geborenen en mensen met bloedkanker. Mede door hoge concentraties lood. Er was een slogan: ‘Billiton lood wordt onze dood’.”

Voor de Video van dit Artikel klik hier

Bron: www.ad.nl