Auteur:  Linda van Putten - universiteitleiden.nl/nieuws

Aangepaste virussen kunnen zowel kankercellen doden als het immuunsysteem activeren. Dat ontdekte een LUMC-team dat een nieuwe behandelmethode onderzoekt voor prostaatkanker. Onderzoeker Marjan van de Merbel legt uit hoe ze te werk gingen.

Virussen die kanker bestrijden in plaats van ziekte veroorzaken. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) laten zien dat deze aanpak veelbelovend is in de strijd tegen prostaatkanker. Dit is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij mannen: jaarlijks krijgen ongeveer 13.000 mannen in Nederland de diagnose.

Niet al het wetenschappelijk onderzoek wordt gefinancierd vanuit de overheid en hierdoor zijn bijdragen van particuliere donateurs onmisbaar. Dit onderzoek was mede mogelijk dankzij een subsidie van het Den Dulk-Moermans Fonds van het Leids Universiteits Fonds. Wilt u ook belangrijk onderzoek mogelijk maken? Draag bij - Leids Universiteits Fonds

Dubbele aanval op kanker:

Onderzoeker Marjan van de Merbel testte met haar team zogenoemde oncolytische virussen. Dit zijn virussen die speciaal zijn ontwikkeld om kankercellen aan te vallen. Ze  hebben een dubbel effect, legt Van de Merbel uit. De virussen doden niet alleen de kankercellen, maar maken ook het immuunsysteem wakker zodat het zelf beter gaat vechten tegen de tumor.

Betere nabootsing:

Voor hun studie ontwikkelden de wetenschappers een geavanceerd 3d-laboratoriummodel. In plaats van cellen plat in schaaltjes te kweken, maakten ze driedimensionale mini-tumoren die werden gekweekt met immuuncellen. Dit model bootst beter de werkelijke situatie na in het lichaam.

Twee virussen getest;

Het team testte twee verschillende virussen (voor wie het precies wil weten: reovirus jin-3 en adenovirus GoraVir). Beide virussen toonden veelbelovende resultaten. Ze vernietigen prostaatkankercellen en stimuleren tegelijkertijd de productie van stoffen die het immuunsysteem activeren. Van de Merbel: 'We zagen niet alleen dat de kankercellen gedood werden, maar ook dat er meer ontstekingsstoffen werden aangemaakt die helpen bij het bestrijden van de tumor.’

Combinatie met bestaande therapie:

De onderzoekers testten de virussen ook in combinatie met zogenoemde checkpoint-remmers: medicijnen die de 'remmen' van het immuunsysteem losmaken. Een van deze medicijnen (Ipilimumab) had wel effect als monotherapie, maar de combinatie van checkpoint-remmers met de oncolytische virussen leidde nog niet tot het gewenste effect. 

Onderzoek naar blaaskanker:

Hoewel er meer onderzoek nodig is, aldus Van de Merbel, biedt de innovatieve methode nieuwe hoop voor de behandeling van prostaatkanker. Op basis van de resultaten heeft KWF Kankerbestrijding het team een nieuwe subsidie toegekend voor soortgelijk onderzoek bij blaaskanker. De onderzoeker is optimistisch: 'Met behulp van deze nieuwe subsidie kunnen wij ons onderzoek uitbreiden. Het doel is efficiëntere vormen van immunotherapie te ontwikkelen voor prostaat- en blaaskankerpatiënten die rekening houdt met hun individuele kenmerken.’

Bron: www.universiteitleiden.nl