In Nederland is er veel discussie over de volumenormen voor complexe operaties. Het Integraal Zorgakkoord (IZA) stelt voor om ziekenhuizen alleen complexe operaties te laten uitvoeren als ze jaarlijks minstens 50 tot 100 van deze operaties doen.

Voor operaties bij gevorderde eierstokkanker (ovariumcarcinoom) geldt nu een norm van minimaal 20 operaties per jaar per ziekenhuis. Maar zou een hogere norm echt zorgen voor betere zorg? Dit is onderzocht met gegevens uit de Dutch Gynaecological Oncology Audit (DGOA).

Originele titel: " Effect of surgical volume on short-term outcomes of cytoreductive surgery for advanced-stage ovarian cancer". Bron: Gynecologic Oncology —

Bekijk hier het originele artikel >>

Samenvatting door: Marc Algera:

Wat zegt eerder onderzoek?

Sinds 2010 is de zorg voor eierstokkanker meer gecentraliseerd. Dit betekent dat deze operaties niet in elk ziekenhuis worden gedaan, maar in gespecialiseerde centra. Eerder onderzoek toonde aan dat dit tot betere zorg leidde. Zo steeg het percentage succesvolle operaties zonder achterblijvende tumorresten van minder dan 50% in 2009 naar bijna 80% in de periode 2021-2023.

Wat heeft de DGOA onderzocht?

De DGOA analyseerde de gegevens van uitgebreide operaties voor eierstokkanker in 18 Nederlandse ziekenhuizen tussen 2019 en 2022. 

De ziekenhuizen werden ingedeeld in drie groepen:

• Ziekenhuizen waar minder dan 25 operaties per jaar plaatsvinden (laag volume);

• Ziekenhuizen waar 29-37 operaties per jaar plaatsvinden (gemiddeld volume);

• Ziekenhuizen waar meer dan 50 operaties per jaar plaatsvinden (hoog volume).

De volgende uitkomsten werden onderzocht:

• Hoe vaak een operatie volledig succesvol was (zonder achterblijvende tumorresten);

• De opnameduur na de operatie;

• Het aantal ernstige complicaties;

• Het percentage patiënten dat binnen 30 dagen overleed;

• De tijd tussen de operatie en de start van chemotherapie;

• De totale zorgkwaliteit (‘textbook outcome’). Dit is een samengestelde uitkomst waarbij een patiënt “volgens het boekje” wordt geopereerd en het nazorgtraject doorloopt. Dit is een combinatie van bovenstaande uitkomsten.

Wat waren de resultaten?

Bij patiënten die eerst chemotherapie kregen en daarna een operatie (interval operatie), bleek het aantal operaties per ziekenhuis geen invloed te hebben op de zorgkwaliteit. Bij patiënten die direct geopereerd werden (primaire operaties), waren de operaties vaker succesvol in ziekenhuizen met veel operaties, maar ging dit ook gepaard met een langere opname en meer complicaties.

Wat betekent dit?

Onze resultaten laten zien dat meer operaties per ziekenhuis niet automatisch zorgen voor betere zorg. Hoewel centralisatie de kwaliteit van zorg heeft verbeterd, is er geen sterk bewijs dat een verhoging van de volumenorm van 20 naar 50 operaties per jaar verdere verbetering zal opleveren. Bovendien blijkt uit ander onderzoek dat veel patiënten niet bereid zijn om verder te reizen voor hun behandeling. Dit is belangrijk om mee te nemen in de discussie over toegankelijkheid van zorg.

Hoe nu verder?

In plaats van simpelweg de volumenorm te verhogen, denken wij dat ziekenhuizen meer van elkaar kunnen leren door het uitwisselen van werkwijzen en protocollen. Daarom gaat de DGOA in 2025 speciale bijeenkomsten organiseren waarin ziekenhuizen hun resultaten kunnen vergelijken en samen kunnen werken aan verdere kwaliteitsverbetering.

Conclusie:

Meer operaties per ziekenhuis betekent niet per se betere zorg. Samenwerking en kennisdeling tussen ziekenhuizen zijn essentieel om de zorg voor vrouwen met eierstokkanker te blijven verbeteren.

Bron: www.olijf.nl/nieuws