Auteur: Elleke Bal - redacteur wetenschap.

Beelden van een verkorte MRI-scan waarop verdachte cellen te zien zijn.

Foto: Radiological Society of North America.

Een verkorte MRI-scan om borstkanker op te sporen werkt net zo goed, laten onderzoekers zien. De capaciteit van scanners was juist een knelpunt om die MRI-scan in te voeren bij bevolkingsonderzoek.

Een MRI-scan om vroegtijdig borstkanker op te sporen bij vrouwen met dicht borstweefsel kan tot vier keer sneller. Die scan kan al in 5 tot 10 minuten klaar zijn en voldoende informatie opleveren, terwijl de scan nu zo’n 30 tot 35 minuten duurt. Dat constateren onderzoekers van het UMC Utrecht en zes andere ziekenhuizen dinsdag in een studie in vakblad Radiology.

Met een mammografie worden nu bij vrouwen met dicht borstklierweefsel vier van de tien tumoren niet gevonden. Radiologen in Nederland pleiten daarom al langer voor een aanvullende MRI-scan. Dat gebeurt niet vanwege capaciteitsproblemen. Maar deze studie toont aan dat die scan veel korter kan. Die moet dan aangeboden worden wanneer bij vrouwen met dicht borstweefsel geen tumor te zien is tijdens het reguliere bevolkingsonderzoek.

Ongeveer acht op de honderd vrouwen die meedoen aan het bevolkingsonderzoek hebben zeer dicht borstweefsel met relatief veel klieren en weinig vet. Op de röntgenfoto (mammografie) is verdacht weefsel bij hen moeilijker te onderscheiden. De klieren lichten namelijk net als de mogelijke kankercellen wit op. Terwijl deze vrouwen een anderhalf tot twee keer hoger risico hebben op de ziekte dan vrouwen met weinig klierweefsel.

Met dicht borstweefsel meer kans om kanker:

Boosheid ontstond vorig jaar na een publicatie in de Volkskrant, waaruit bleek dat vrouwen niet te horen krijgen of ze dicht borstklierweefsel hebben. De gedachte achter dat beleid is dat met die informatie niks gedaan kan worden, omdat er toch geen aanvullende MRI-scan wordt gedaan.

De nieuwe studie laat volgens mede-auteur en radioloog Wouter Veldhuis zien “dat je met dezelfde zorgcapaciteit meer mensen kan helpen”. En gezien de kortere scantijd waarschijnlijk voor minder geld, zegt hij. De onderzoeksresultaten zijn al gedeeld met het RIVM en het ministerie van Volksgezondheid, vertelt mede-onderzoeker en epidemioloog Carla van Gils.

Veldhuis, Van Gils en collega’s toonden in 2019 na een tien jaar durend onderzoek aan dat MRI-scans bij dicht borstweefsel van toegevoegde waarde zijn. Voor iedere duizend vrouwen worden er zestien extra borstkankers vroegtijdig gevonden. Daardoor kunnen die vrouwen met een minder ingrijpende behandeling toe.

Wanneer verwijzen naar verder onderzoek?

Voor deze nieuwe studie wierpen de Utrechtse onderzoekers een tweede blik op beelden uit het eerdere onderzoek. Ze wilden bepalen hoeveel informatie er minimaal nodig is voor artsen om een rode vlag te zien en een vrouw door te verwijzen voor nader onderzoek. Hoe langer je scant, hoe meer informatie dat oplevert. Voor dit doel, beslissen om wel of niet door te verwijzen, is niet de maximale scanduur nodig, zo blijkt.

De onderzoekers deelden de scans op in vier categorieën, oplopend in scanduur en informatiedichtheid. Ze lieten zeven radiologen uit verschillende ziekenhuizen naar die scans van 518 vrouwen kijken. Zelfs de scans die gemaakt werden in het kortst durende scenario bevatten genoeg informatie voor de artsen. Een kortere scanduur betekent ook dat er minder tijd nodig is voor artsen om die scan te beoordelen.

Intussen onderzoeken Van Gils en Veldhuis allerlei mogelijkheden om borstkanker vroeg op te sporen bij dicht borstklierweefsel. Zoals een mammogram met contrastmiddel. Die studie is pas in 2031 klaar. Veldhuis is ‘hoopvol’ dat staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) al eerder een besluit kan nemen.

Karremans heeft het RIVM gevraagd om een ‘uitvoeringstoets’, die moet uitwijzen hoe ‘aanvullend MRI-aanbod’ voor vrouwen met zeer dicht borstweefsel ingevoerd kan worden. “Deze nieuwe studie wordt daar zeker in meegenomen”, zegt de staatssecretaris dinsdag desgevraagd. Hij noemt de resultaten veelbelovend en benadrukt zich “volop in te zetten om na de zomer een grote stap vooruit te zetten op dit onderwerp”. De resultaten van het RIVM-onderzoek worden na de zomer verwacht.

Bron: www.trouw.nl