Ruim 32 miljoen voor nieuw kankeronderzoek: van fundamentele kennis tot psychosociale nazorg.
Meer kennis over borstkanker, versterking van immunotherapie met plantenenzymen, betere opsporing van darm- en alvleesklierkanker en psychosociale zorg voor patiënten die nu nog te weinig ondersteuning krijgen. Het is een greep uit de vele nieuwe projecten die deze maand groen licht krijgen van KWF Kankerbestrijding. Dankzij een investering van ruim 32 miljoen gaan deze projecten in 2026 van start. Alpe d'HuZes neemt hiervan ruim 11 miljoen voor rekening.
Kanker bestrijden is kanker begrijpen:
Bijna 18 miljoen euro komt ten goede aan fundamenteel onderzoek: projecten die meer inzicht geven in hoe kanker ontstaat, groeit en zich verspreidt. Dit type onderzoek vormt een belangrijke voedingsbodem voor toekomstige innovaties.
De 21 toegekende fundamentele projecten beslaan verschillende thema’s. Zo zoomen onderzoekers van het Hubrecht Instituut in op hoe cellen hun DNA verpakken. Een uitgerekt DNA-molecuul is 2 meter lang, maar dankzij vernuftige verpakkingseiwitten past het toch in een piepkleine lichaamscel. Helaas kan het verpakken ook misgaan: door DNA-mutaties werken de eiwitten soms minder goed. Dit kan andere processen in de cel ontregelen, waardoor kanker kan ontstaan. Meer inzicht in deze verpakkingseiwitten kan leiden tot nieuwe aanknopingspunten voor behandeling.
In het Amsterdam UMC gaan onderzoekers aan de slag met een bepaald plantenenzym dat kankercellen mogelijk gevoeliger maakt voor immunotherapie. Het idee is dat sommige kankercellen zichzelf onzichtbaar maken voor het afweersysteem door bepaalde suikers op hun celwand te plaatsen. Eerder onderzoek van hetzelfde team suggereert dat het plantenenzym deze suikers kan afbreken. Of dat inderdaad leidt tot betere immunotherapie moet blijken uit dit vervolgonderzoek.
Beter begrip van borstkanker
Binnen de fundamentele onderzoeken is veel aandacht voor borstkanker.
4 onderzoeksgroepen buigen zich over uiteenlopende vraagstukken:
- Welke DNA-mutaties zijn al in de puberteit terug te vinden? En welke rol spelen zij bij het ontstaan van borstkanker op latere leeftijd?
- Hoe maken borstkankercellen misbruik van bepaalde communicatieroutes tussen cellen om hun groei te bevorderen?
- Is het mogelijk om binnen het bevolkingsonderzoek borstkanker risicoprofielen op te stellen en het aantal controles daarop af te stemmen? Dit project zal worden gefinancierd uit de inkomsten van Pink Ribbon.
- Welke rol speelt het afweersysteem bij DCIS, een afwijking in de melkklieren die bij sommige vrouwen wél, maar bij anderen niét uitgroeit tot borstkanker?
1 op de 2 Nederlanders krijgt ooit te maken met kanker. De impact van de ziekte is groot, maar dankzij wetenschappelijk onderzoek begrijpen we kanker steeds beter. Daardoor kunnen we tumoren beter opsporen en vaker op maat behandelen. Dankzij onze donateurs en deelnemers van Alpe d'HuZes kunnen we ook dit jaar weer een flinke investering doen om de impact van de ziekte te verkleinen. Hierbij verliezen we natuurlijk ook de nazorg niet uit het oog: we willen patiënten en hun naasten zo goed mogelijk ondersteunen tijdens én na kanker.
Carla van Gils, directeur KWF.
Boost voor infrastructuur en doorontwikkeling van onderzoeksresultaten:
Binnen het thema Infrastructuur trekt KWF 3 miljoen uit voor projecten die data en biologische materialen verzamelen en toegankelijk maken. Dit soort biobanken en gegevenscohorten vormen de hoeksteen van wetenschappelijk onderzoek. De 7 toekenningen zijn bestemd voor bestaande infrastructuren en richten zich o.a. op alvleesklierkanker, darmkanker en precisiebestraling met protonen. De nieuwe financiering is bedoeld om toekomstbestendige bedrijfsmodellen voor deze infrastructuren te ontwikkelen.
Kanker beter opsporen met biomarkers:
In het Antoni van Leeuwenhoek start een vervolgproject om het bevolkingsonderzoek darmkanker te verbeteren. Het gaat om het doorontwikkelen van een nieuwe ontlastingstest, die niet alleen bloed meet, maar ook 2 extra eiwitten. In eerder KWF-onderzoek bleek deze multitarget FIT-test al in staat om gevaarlijke darmpoliepen beter op te sporen. Invoering van de test in het landelijke screeningsprogramma kan het aantal nieuwe gevallen van darmkanker en de sterfte door darmkanker verder terugdringen.
Psychosociale zorg voor kwetsbare groepen:
Met een miljoenenfinanciering stelt KWF onderzoekers uit het POCON-consortium en geleid door het Amsterdam UMC in staat om daar verandering in te brengen. Zij willen een samenwerkingsplatform opzetten om onderzoek en praktijk binnen de psychosociale oncologie inclusiever te maken. Daarvoor betrekken ze zowel professionals als patiënten uit deze doelgroepen.
Alpe d'HuZes versnelt kankeronderzoek:
Alpe d'HuZes neemt de financiering van maar liefst 12 van de 21 fundamentele onderzoeken op zich. Hieronder vallen 2 projecten van jonge, talentvolle onderzoekers, die de kans krijgen om hun eigen onderzoekslijn op het gebied van erfelijke kanker op te zetten.
Ook worden door Alpe d’HuZes 3 ‘unieke hoogrisicoprojecten’ mogelijk gemaakt. Dit zijn projecten waarin onderzoekers in relatief korte tijd doorbraken proberen te realiseren. Naast het eerdergenoemde onderzoek naar plantenenzymen gaat het om onderzoek naar effectievere immunotherapie (LUMC) en onderzoek naar de invloed van de uitzaaiingslocatie op de werking van chemotherapie bij darmkanker (UMC Utrecht).
Alle onderzoeken:
Een overzicht van alle gehonoreerde projecten per thema:
/ Exploratie (fundamenteel onderzoek om kanker beter te begrijpen)
/ Biomarkers (kanker meetbaar maken met biologische kenmerken)
/ Infrastructuur (toekomstbestendig maken van bestaande infrastructuren)
/ BOOST (betere doorvertaling preklinisch onderzoek)
/ Proof of Concepts (doorvertaling van vindingen naar bruikbare toepassingen)
/ Gelijkwaardige psychosociale zorg (speerpuntproject Psychosociale & Palliatieve zorg)
Bron: www.kwf.nl/nieuws