Auteur: Lara Smit - .tvutrecht.nl/nieuws

Het drieluik van kunstenaar Daphne Janssen.

Foto: Daphne Janssen.

Ameide/Amersfoort - Oktober is borstkankermaand. Borstkankervereniging Nederland (BVN) en KWF kankerbestrijding willen op die manier aandacht vragen voor mensen met borstkanker: de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Ongeveer één op de zeven vrouwen krijgt ooit borstkanker. Anita Schimmel uit Amersfoort en Martine van Arkel uit Ameide weten daar alles van: allebei kregen ze de diagnose borstkanker. Wat daarop volgde was, en is soms nog steeds, een zwaar traject afgewisseld met mooie, dierbare momenten.

De bovenstaande afbeelding is een kunstwerk van de Utrechtse beeldend kunstenaar Daphne Janssen (34). In haar atelier Venus in Vorm in Driebergen-Rijsenburg maakte zij een drieluik van body casting-sculpturen om bewustwording rond borstzelfonderzoek te vergroten. De drie beelden tonen vrouwen in verschillende fasen en houdingen van zelfonderzoek, waaronder één vrouw die een borstamputatie onderging. "Door drie verschillende lichamen te laten zien, hoop ik dat veel vrouwen zich erin herkennen en dat het werk een gesprek opent", zegt Janssen.

Anita (62) staat tien jaar geleden bij de sportschool onder de douche als ze een knobbel in haar borst voelt. Ze gaat direct naar de huisarts en komt in een achtbaan van onderzoeken terecht. "Het was totaal onverwachts. Ik voelde me ontzettend goed, stond midden in het leven, had geen klachten en toen opeens had ik borstkanker", zegt ze.

Anita is vol ongeloof: "Ik dacht 'het kan gewoon niet waar zijn dat ik dat heb. Ik leef zo gezond, ik heb geen stress, ik sport veel, ik eet gezond. Hoezo dan?!'" En nu, tien jaar later, realiseert ze zich dat dat niet uitmaakt. "Ik hoor ook vaker mensen zeggen 'het is niet de vraag óf je het krijgt, maar wanneer je het krijgt. Iedereen kent wel iemand die borstkanker heeft of heeft gehad."

Bij Martine ging het net iets anders, zij ontdekte ook zelf dat ze borstkanker had, alleen voelde zij een soort kuil in haar borst. "Ik wist het toen meteen al", zegt ze. Snel na de diagnose gaat ze een traject in van chemotherapie, bestralingen, borstamputatie, een oncologisch revalidatietraject en borstreconstructie.

Anita (links) en Martine.

Caroline Fotografie - Leusden / ingezonden.

Meer symptomen dan alleen een knobbel:

Bij borstkanker wordt vaak gedacht aan een knobbel of een bobbeltje in de borst. De citroenen van Know Your Lemons, een organisatie die voorlichting geeft over de vroege opsporing van borstkanker, laten zien dat er meer symptomen zijn. Bij Anita begon het met een knobbeltje en bij Martine met een kuil, maar ook huidveranderingen, vochtverlies of een dikke ader kunnen wijzen op borstkanker.

Daarom raadt het KWF kankerfonds aan om regelmatig borsten te checken, het liefst in de week na de ongesteldheid.

Zo kan borstkanker eruitzien en aanvoelen.

Foto: Know Your Lemons/Borstkanker Vereniging.

Nasleep:

Wat zowel Martine als Anita hebben ervaren, is dat mensen onderschatten dat de nasleep soms net zo zwaar, of zelfs zwaarder is dan de behandeling. "Na de behandeling komt de ellende pas. Tijdens de behandeling ben je bezig om beter te worden. Daarna val je in een soort gat", vertelt Martine. Dat herkent Anita ook. "Die eerste negen maanden word je gepamperd door vrienden, kennissen, familie. Iedereen leeft met je mee. Daarna zeggen ze: nou, je bent genezen. Maar dan komt de nasleep pas."

Hormoontherapie:

Een onderdeel van de nasleep kan antihormoontherapie zijn. Dit is een behandeling voor hormoongevoelige borstkanker. Met pillen wordt de werking of aanmaak van hormonen geremd, zodat kankercellen minder groeien. Vaak slik je deze medicijnen vijf tot tien jaar. De therapie verkleint de kans dat de kanker terugkomt, maar kan ook bijwerkingen hebben, zoals opvliegers, vermoeidheid en gewrichtspijn.

Foto: Daphne Janssen.

Die bijwerkingen moet je niet onderschatten, vertelt Anita. "Ik ben zeven jaar behoorlijk beroerd geweest van de hormoontherapie. Toen ik stopte en ik ’s morgens weer als een jonge hinde uit bed kon springen, dacht ik echt: hebben die pillen nou gemaakt dat ik me zeven jaar lang zo beroerd heb gevoeld?" Martine herkent dat gevoel als geen ander, zij heeft nu nog steeds antihormoontherapie: "Het is echt geen kattenpis. Mensen stappen er makkelijk overheen, maar het heeft hele nare bijwerkingen."

Vrienden lieten hun hoofd kaal scheren:

Tussen alle zware momenten waren er ook lichtpuntjes. Anita herinnert zich nog goed hoe haar man en zijn beste vriend, tegelijk met haar, hun hoofd kaal lieten scheren. "Je hoeft niet alleen kaal te zijn, wij doen gewoon dit traject met jou mee", zeiden ze. "Dat vond ik zó ontzettend lief. Het zijn juist die kleine gebaren die een enorme glimlach geven in een moeilijke tijd."

Martine denkt met een glimlach terug aan een bijzonder gebaar van haar vriendinnen. "Ze deden mee aan de wandeltocht van de Dam tot Damloop. Ze haalden daar veel geld op. Het zijn helemaal geen wandelaars, maar ze wilden 'diep door het stof gaan, net zoals ik dat had moeten doen'. Zó mooi."

Blik op het leven:

Borstkanker heeft voor beide vrouwen hun blik op het leven flink veranderd. Martine vertelt dat ze probeert de dag te plukken. "Ik probeer me minder druk te maken om dingen die er niet zijn. Ook ben ik me er heel erg van bewust geworden hoe belangrijk het is om fijne mensen om je heen te hebben, mensen die je energie geven en waar je blij van wordt. Daar maak ik bewustere keuzes in."

"Je moet beseffen dat je één keer op deze aardbol bent en dat je er echt, echt ontzettend alles uit moet halen wat erin zit", zegt Anita. Ook benadrukt ze het belang van keuzes maken: "Je moet alleen dingen doen die je energie geven en afscheid nemen van dingen die je energie kosten."

De verhalen van Anita en Martine onderstrepen juist in deze maand van bewustwording hoe belangrijk het is om goed voor jezelf te zorgen, signalen serieus te nemen en de tijd die je hebt te vullen met wat je écht gelukkig maakt.

Bron: www.rtvutrecht.nl