Vermoeidheid is een van de meest voorkomende en langdurige klachten na borstkanker. Tot wel 30% van de vrouwen ervaart nog jaren na behandeling aanhoudende vermoeidheid. Lian Herijgers-Beenhakker (Universiteit Twente) onderzocht hoe deze vermoeidheid beter te begrijpen en te behandelen is. Haar onderzoek laat zien dat het op basis van de huidige gegevens niet mogelijk is om het individuele risico op vermoeidheid te voorspellen, maar dat er wél ruimte is om behandelingen beter af te stemmen op persoonlijke voorkeuren van patiënten.

Onderzoek met NKR-data wijst uit: vermoeidheid is een complex geheel:

Een van de hoofdstukken uit het proefschrift is uitgevoerd met gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), gekoppeld aan data van Nivel (eerstelijnszorg) en voor een kleinere groep ook aan PROFIEL (PROFILES). Hierdoor kon worden onderzocht hoe patiënt-, tumor- en behandelgegevens samenhangen met het optreden van vermoeidheid na borstkanker.

De analyse laat zien dat factoren zoals leeftijd, behandelingstype en comorbiditeit het aanhouden van ernstige vermoeidheid onvoldoende verklaren. Dit benadrukt dat vermoeidheid een complex en deels ongrijpbaar symptoom is. Het onderzoek maakt duidelijk hoe belangrijk het is om vermoeidheid vroegtijdig te signaleren en bespreekbaar te maken, zowel door zorgprofessionals als door patiënten zelf.

Grote variatie in interventies biedt kans op gepersonaliseerde zorg:

Het proefschrift toont verder aan dat er grote verschillen bestaan in de manier waarop vermoeidheid na borstkanker wordt behandeld. Die variatie biedt juist kansen om te komen tot persoonlijke behandeladviezen. Op basis van patiëntvoorkeuren ontwikkelde Herijgers-Beenhakker een eerste opzet om behandelopties beter te laten aansluiten bij individuele behoeften.

Hoewel de effectiviteit van interventies nog niet op individueel niveau kan worden voorspeld, vormt dit onderzoek een belangrijke stap richting gepersonaliseerde nazorg voor mensen die leven met en na borstkanker.

Samenwerking binnen PARTNR-project:

Het onderzoek maakt deel uit van het Personalized cAnceR TreatmeNt and caRe (PARTNR)-project. Dit project wordt ondersteund door KWF Kankerbestrijding en NWO-domein TTW, als onderdeel van het gezamenlijke strategische onderzoeksprogramma Technology for Oncology II. Het samenwerkingsproject is mede gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat via de PPS-toeslag van de Topsector Life Sciences & Health, ter stimulering van publiek-private samenwerking. Naast Lian Herijgers-Beenhakker promoveert ook Kim Wijlens op het PARTNR project.

Binnen PARTNR werken onder meer ZGT, UMCG, HDI, Roessingh Revalidatie Centrum, Roessingh Research and Development, Evidencio, BVN/BOOG en IKNL samen aan innovatieve toepassingen van data en technologie in de oncologische zorg.

Vervolgonderzoek binnen Proof-of-Concept-programma:

De bevindingen uit de proefschriften van Herijgers-Beenhakker en Wijlens vormen de basis voor vervolgonderzoek binnen het Proof-of-Concept-programma van KWF, uitgevoerd door Kim Wijlens (Universiteit Twente). In dit tweejarige traject wordt verder onderzocht hoe behandeladviezen voor vermoeidheid na borstkanker beter kunnen worden gepersonaliseerd.

Meer weten?

Neem voor vragen over het onderzoek contact op met prof. dr. Sabine Siesling, senior onderzoeker IKNL, via s.siesling@iknl.nl.

Lees ook het proefschrift:

Herijgers-Beenhakker, L. Breast cancer-related fatigue risk and intervention recommendations: What can and cannot be personalised? (Universiteit Twente, 2025). DOI:10.3990/1.9789036568425.

Bron: iknl.nl/nieuws/2025/voorspelling-vermoeidheid-na-borstkanker