Ex-kankerpatiënt Femke Riel bedenkt samen met oncoloog Annemiek Doeksen buddysysteem voor patiënten.
Foto: Bas van Setten.
Zes jaar geleden, net voor de kerst in 2016, kreeg de Utrechtse Femke Riel de diagnose borstkanker. Als ze enkele dagen later in de wachtkamer van het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht plaatsneemt voor de uitslag van de MRI-scan, loopt Hester voorbij met haar man. “Ik zag een stralende, goedlachse vrouw met een mutsje op en dacht meteen: zij heeft het ook.” Oncologisch chirurg Annemiek Doeksen bracht de twee vrouwen met elkaar in contact. Die ontmoeting is het begin geweest van Stichting Buddyhuis. Het buddysysteem wordt inmiddels in meerdere ziekenhuizen gebruikt en verder uitgebreid.
Het begon allemaal met een ‘match’ tussen de buddy’s Femke Riel en Hester. “Toen ik Hester zag lopen, straalde ze een bepaalde kracht en positieve energie uit. Ik dacht: dat wil ik ook”, aldus Riel. Ze sprak haar wens uit aan haar oncologisch chirurg Annemiek Doeksen en zo werden de twee aan elkaar gekoppeld. “Voor mij was het destijds heel fijn dat ik direct met Hester werd gematcht. Ik was de drempel waarschijnlijk niet overgegaan als er alleen een flyer in de wachtkamer had gelegen”, aldus Riel. Op dat moment ontstond Buddyhuis, een stichting die patiënten met elkaar in contact brengt.
In contact zijn met iemand die iets vergelijkbaars meemaakt of mee heeft gemaakt, kan waardevol zijn voor veel patiënten. Het kan helpen met de verwerking van de diagnose, inzicht bieden in wat patiënten moeten verwachten van de behandeling en hoe ze hiermee om kunnen gaan. “Wat ik zo fijn vond aan het hebben van een buddycontact, is dat je met iemand je angsten en onzekerheden kan delen. Dingen waarin je je gezin wil ontzien, maar die iemand die in dezelfde situatie zit of heeft gezeten wel begrijpt”, zo legt Riel uit.
Matchen:
Toen initiatiefnemer Riel en oncoloog Doeksen erachter kwamen dat meer patiënten hier behoefte aan hadden, breidden ze het systeem verder uit. Het matchen begon in een klein kamertje op de afdeling oncologie in het Utrechtse ziekenhuis, waarbij patiënten via een excel-bestandje door Riel aan elkaar werden gekoppeld. Inmiddels is er, speciaal voor Stichting Buddyhuis, een digitale ‘intelligente matchmaker’ ontwikkeld. Dit systeem, gefinancierd door KWF Kankerbestrijding, matcht twee patiënten met elkaar op basis van verschillende kenmerken. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken naar de behoefte van een patiënt, soort behandeling, leeftijd of gezinssituatie. Hierbij wordt altijd rekening gehouden met de privacy van buddy’s en de veiligheid van data.
In contact zijn met iemand die iets vergelijkbaars meemaakt of mee heeft gemaakt, kan waardevol zijn voor veel patiënten.
Doeksen: “Pas geleden belde een dame van 20 jaar met borstkanker mij op. Ze vroeg: ‘Heb je niet een heel oude buddy voor mij die ook borstkanker heeft gehad?’ Dat liet haar zien dat ze hier uit kan komen en oud kan worden. Het kan ook zijn dat iemand op zoek is naar een buddy die kinderen van dezelfde leeftijd heeft of dezelfde behandelingsvorm heeft gehad.” Riel: “Sommige patiënten vinden het fijn om voor of tijdens het behandeltraject een buddy te hebben, een ander kan het bijvoorbeeld juist in de periode na de behandelingen goed gebruiken. Zo kun je wat terugdoen voor een andere patiënt en helpt het bij je eigen verwerking.”
Succesvol:
Dat het hebben van een buddy een positief effect heeft op de patiënt, beaamt de oncoloog. “Mensen zijn er echt ontzettend blij mee. Blijheid kun je natuurlijk niet meten, dus dat blijft lastig. We zien wel dat het stressverlagend werkt voor de patiënt, het zorgt voor empowerment. De buddy’s verlenen elkaar aanvullende zorg, bovenop de zorg die vanuit het ziekenhuis wordt gegeven. Uiteindelijk ga je de zorg ontlasten, maar ook de kwaliteit verhogen.”
Inmiddels hebben zo’n duizend patiënten met borstkanker in het St. Antonius al gebruikgemaakt van het buddysysteem. Het systeem is zelfs zo succesvol, dat het in meerdere ziekenhuizen en op verschillende afdelingen wordt ingezet. Zo worden mensen met diabetes aan elkaar gekoppeld, maar ook ouders van te vroeg geboren of zieke baby’s. Om alles goed, veilig en professioneel te laten verlopen, wordt er heel secuur en in kleine stapjes opgeschaald en moet het buddysysteem altijd plaatsvinden onder het dak van een ziekenhuis of zorginstelling.
In actie komen:
Om Stichting Buddyhuis verder te ontwikkelen en meer mensen aan elkaar te kunnen koppelen, worden er verschillende acties georganiseerd. Met de opbrengsten daarvan worden er onder meer voorlichtingen gegeven in ziekenhuizen over de waarde van Buddyzorg, wordt de digitale matchmaker verder doorontwikkeld en kunnen Buddyhuiskamers in ziekenhuizen worden gebouwd. Ook kunnen de Buddytrolley’s die door het ziekenhuis rollen worden uitgebreid. Zo zit één trolley vol met Buddyberen die worden uitgedeeld aan gezinnen met jonge kinderen en zit een andere trolley juist vol met mutsjes.
Op zondag 4 juni vindt de Buddyloop plaats, als onderdeel en goed doel van De Loop van Leidsche Rijn. Dit jaar staat de Loop in het teken van ‘Verbinden en Sporten’. Het doel is om mensen bij elkaar te brengen en samen te genieten van actief bezig zijn. Naast het hardlopen (500 meter, 5, 10 of 15 kilometer), kan er dit jaar ook 5, 10, 15 of 20 kilometer worden gewandeld. Het inschrijfgeld van de wandelaars komt dit jaar ten goede aan Stichting Buddyhuis. “Wij zijn er bij!”, aldus Doeksen en Riel.