VOOR OUDERS - OUDERSCHAP.

Beeld Ruud Voest.

Hoe leg je je zoon of dochter uit dat mama kanker heeft? Of dat ze misschien wel helemaal niet meer beter wordt? Verpleegkundigen Danielle Zweers (37) en Joanneke Bleichrodt (43) zien veel patiënten daarmee worstelen, en komen met een oplossing.

Kikker ziet een vogeltje liggen, aan de rand van het bos. Is het dier ‘kapot’? Ligt het vogeltje te slapen? Nee, concluderen Kikker en zijn vrienden al snel: het dier is dood. Maar de dood - wat is dat eigenlijk? Kikker en het vogeltje is een prentenboek over rouw, speciaal voor jonge kinderen. Het is een van de vele boekjes die verpleegkundigen Zweers en Bleichrodt opnamen in het pakket dat zij samenstelden voor ouders.

Maar ook zijn er specifiekere verhalen: Chemo-Kasper en Radio-Robbie, prentenboekjes over kanker en de daarbij veelvoorkomende behandelingen. De koningin met de zeven pruiken, over een koningin die haar haren kwijtraakt. Maar ook: De meest gestelde vragen over kinderen en de dood, een boek specifiek voor ouders dat antwoord geeft op vragen als: wat vertel je aan je kinderen over de dood? En laat je je kinderen afscheid nemen?

Angst om kinderen te beschadigen:

Laat het nou juist dat soort vragen zijn die Zweers (verpleegkundig-specialist op de AYA-poli, voor ‘adolescents and young adults’ met kanker) en Bleichrodt (verpleegkundig-specialist in opleiding in de palliatieve zorg) in hun werk bij UMC Utrecht geregeld krijgen. “Hoe ga ik dit aan mijn zoon of dochter vertellen? En wannéér? We zien vaak dat ouders bang zijn om hun kinderen te beschadigen, om het verkeerde te zeggen”, zegt Bleichrodt.

En hoe ervaren de zorgverlener in kwestie ook is, ook voor hen kan het onderwerp zwaar zijn, weet Zweers. “Zorgpersoneel vermijdt dat soort vragen soms zelfs een beetje, simpelweg omdat het onderwerp heel moeilijk is, ze zijn bang om het verkeerde te zeggen. Je identificeert je met patiënten, hebt soms zelf een jong gezin. Daarnaast zijn we geen psychologen, maar willen we ouders zo goed mogelijk ondersteunen. Hoe doe je zoiets nou eigenlijk?”

Kanker treft ook de naasten. En hoe goed je het ook wil doen als ouder, verdriet kun je niet voorkomen.

Danielle Zweers (37) verpleegkundige.

Vanuit meerdere afdelingen in het ziekenhuis groeide de behoefte om ouders iets aan te kunnen bieden om hen hierbij te helpen. Zo werd het AYA Kletspakket geboren: een pakket met eerder genoemde boekjes, spelletjes en knuffels, dat jonge ouders helpt aan hun kind te vertellen dat ze ziek zijn of soms zelfs niet meer beter worden.

Zweers: “We kijken per gezin welke boekjes wel of niet nodig zijn, afhankelijk van of de patiënt wel of niet beter wordt, de leeftijd van de kinderen, de behandeling en de gevolgen daarvan. Bijvoorbeeld: wordt een ouder kaal of niet?”

Kanker treft het hele gezin:

Het pakket is samengesteld voor patiënten met kanker met kinderen van 0 tot 18 jaar. “Er zit bijvoorbeeld ook een spelletje in dat meer geschikt is voor kinderen die al tiener zijn. Het is een doosje met kaarten met betekenisvolle vragen. Niet zozeer over de dood, maar met vragen als: ‘Wat is een mooie herinnering aan je moeder?’ We horen van families dat dit thuis het gesprek opent”, zegt Bleichrodt.

En dat is nu juist zo belangrijk, weet Zweers. Aandacht voor het hele gezin, en niet alleen voor de patiënt. ,,Dat was vroeger wel eens anders. En het is een goede ontwikkeling: kanker treft ook de naasten. En hoe goed je het ook wilt doen als ouder, verdriet kun je niet voorkomen. Maar deze boekjes openen thuis wel het gesprek, of zorgen ervoor dat ouders weten: áls de vragen over kanker of de dood vanuit mijn zoon of dochter er komen, dan kan ik dat aan.’’

Bron: www.oudersvannu.nl