Uroloog Ingrid gespecialiseerd in de prostaat en alles daaromheen: ‘Het is breder dan piemels en bloot’.
Auteur: Chantal Blommers - ad.nl/gorinchem
Ingrid Koeter is uroloog en gespecialiseerd in prostaatkanker.
Foto: Ricardo Smit.
U bent uroloog en gespecialiseerd in prostaatkanker. Wat sprak u zo aan in dit vakgebied?
,,Waar ik al van kleins af aan zeker van was, was dat ik geneeskunde wilde studeren. Tijdens de opleiding loop je stages op allerlei vakgebieden en in eerste instantie dacht ik dat de richting gynaecologie iets voor mij was. Tot ik mijn stage bij urologie deed. Dat was zo leuk, ik voelde meteen: dít is het. Je moet er creatief voor zijn en inventief. Het is een heel boeiend vakgebied, dat bestaat uit de nieren, de blaas, de prostaat en de mannelijke geslachtsorganen. Ik help mannen, vrouwen en kinderen. Jongens bijvoorbeeld met een te nauwe voorhuid, vrouwen met plasklachten en mannen met nierstenen.
Mijn zoon zei als hem op school werd gevraagd wat zijn moeder voor werk doet: mama doet iets met piemels
Ingrid Koeter.
Soms is een kleine ingreep voldoende om de patiënt te genezen. Maar ik behandel ook patiënten voor een langere periode, bijvoorbeeld als zij kanker hebben. Als uroloog ben ik bij alle facetten van de behandeling betrokken: ik zit met de patiënt in de spreekkamer en voer operaties uit. Behalve dat ik dat een interessante afwisseling vind, vind ik het ook fijn dat ik patiënten in het gehele traject kan bijstaan. Je bouwt dan echt een band op. Het is dus veel meer dan plasproblemen oplossen.”
Wie is Ingrid Koeter?
- Opleiding: Studeerde geneeskunde in het Radboudumc in Nijmegen, volgde de opleiding tot uroloog in het UMCV in Groningen en promoveerde in 2008 aan het Erasmus UMC in Rotterdam
- Werk: Sinds 2009 werkzaam als uroloog in het Beatrixziekenhuis in Gorinchem
- Woonplaats: Gorinchem
Moet u uw vak vaak uitleggen?
,,Mijn zoon zei als hem op school werd gevraagd wat zijn moeder doet altijd: mama doet iets met piemels. Dat zorgde dan natuurlijk voor lachen en gieren. Ik kon er ook altijd wel om lachen. Ook op verjaardagen is mijn beroep vaak onderwerp van gesprek. Maar het vakgebied urologie is uitgebreider dan piemels en bloot alleen. Je helpt niet alleen mannen, maar ook vrouwen en kinderen. Het is de combinatie van eigen onderzoek, zelf opereren en zelf de nazorg voor de patiënt doen, wat het vak zo mooi maakt en mij veel voldoening geeft.”
Hoe kwam de specialisatie prostaatkanker op uw pad?
,,Dat is eigenlijk een beetje toevallig zo gelopen. Na mijn studie wilde ik een wetenschappelijk onderzoek doen. Bij het Erasmus UMC in Rotterdam kon ik meewerken aan het European Randomized study of Screening for Prostate Cancer, een uitgebreide studie naar het screenen van prostaatkanker. Uiteindelijk ben ik vijf jaar lang verbonden gebleven aan het onderzoek en in die periode heb ik heel veel geleerd en onderzocht op het gebied van prostaatkanker. Zo is mijn specialisatie tot stand gekomen, al zie ik als uroloog in het Beatrixziekenhuis natuurlijk elke dag heel veel verschillende patiënten.”
De Tekst gaat verder onder de Foto:
Foto: Rivas/Maartje Kuperus.
Wat voor soort klachten zijn dat?
,,Belangrijk om te zeggen dat het bij klachten aan de prostaat lang niet altijd om kanker gaat. Als gevolg van de testosteronaanmaak kan de prostaat met de leeftijd gaan groeien. Soms ervaren mannen geen enkel probleem van een groeiende prostaat, het ligt er namelijk maar net aan welke kant hij opgroeit. Omdat de prostaat dichtbij de blaas ligt en om de urinebuis heen, kunnen er wel klachten komen. Bijvoorbeeld als de blaas in het gedrang komt of als de urinebuis door de groeiende prostaat als het ware wordt dichtgeknepen. Dat kan bijvoorbeeld zorgen voor pijn bij het plassen, steeds kleine beetjes moeten plassen of moeite hebben met het ophouden van de urine.
De discussie over het bevolkingsonderzoek komt dagelijks in mijn spreekkamer voorbij
Ingrid Koeter.
Deze klachten hebben dus vaak een onschuldige oorsprong. Prostaatkanker geeft in het begin juist geen plasklachten. Het is wel belangrijk dat als je dit soort klachten hebt, dat je naar de huisarts gaat. Door de precieze oorsprong van de klachten te achterhalen, kunnen we er ook iets aan doen. Onderdeel van zo’n onderzoek is een bloedtest waarmee we de PSA-waarde bepalen. PSA staat voor Prostaat Specifiek Antigeen en geeft ons een indicatie van het risico op prostaatkanker. Is de waarde te hoog, dan volgt er extra onderzoek bijvoorbeeld met een MRI, eventueel opgevolgd met een biopt.”
Hoewel het risico op prostaatkanker met PSA-waarden relatief makkelijk vast te stellen is, bestaat er (nog) geen bevolkingsonderzoek. Waarom niet?
,,De discussie over het bevolkingsonderzoek komt vrijwel dagelijks bij mij in de spreekkamer voorbij. En ook in de medische wereld is er nog geen conclusie getrokken. Toch vind ik het op dit moment goed uit te leggen dat er geen bevolkingsonderzoek is. Prostaatkanker is de meest voorkomende kankersoort onder mannen, zoals borstkanker dat is bij vrouwen. De vergelijking tussen de twee ziektes wordt snel gemaakt, maar het is belangrijk om te weten dat ze eigenlijk heel verschillend zijn. Zo is borstkanker, als het niet wordt behandeld, altijd dodelijk en prostaatkanker niet.
Bij het internationaal onderzoek waar ik aan meewerkte, wordt nog steeds onderzoek gedaan naar nut en noodzaak van het screenen van mannen op prostaatkanker. Heeft het invloed op de overlevingskansen van patiënten? De uitkomst was dat het in individuele gevallen natuurlijk helpt om prostaatkanker in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen, maar tegelijkertijd zijn er allerlei factoren die ervoor zorgen dat het toch niet verstandig is om heel breed te gaan screenen.”
Waarom niet?
,,Wat veel mensen niet weten is dat prostaatkanker onder oudere mannen heel veel voorkomt en dat het niet altijd gevaarlijk is. Uit onderzoek blijkt zelfs dat 80 procent van de mannen van boven de 80 jaar prostaatkanker heeft of heeft gehad. Een deel daarvan hoeft eigenlijk niet behandeld te worden. Het ligt er heel erg aan hoe de kanker zich gaat gedragen en dat weet je niet altijd van tevoren. Is het dan verstandig om dit al op jonge leeftijd te weten? Welke zorgen brengt dat met zich mee?
De Tekst gaat verder onder de Foto:
Wat je eigenlijk wilt, is dat screening plaatsvindt bij de mannen die wél een groot risico lopen. Dat zijn mannen die op jongere leeftijd prostaatkanker ontwikkelen en, of waarbij de kanker zich agressief gaat gedragen. Maar daarvoor zijn de onderzoeksmethoden helaas nog niet specifiek genoeg. De PSA-waarde geeft een beeld van het risico op prostaatkanker, maar een hogere waarde kan ook iets anders betekenen.”
Hoe ziet de behandeling van prostaatkanker eruit?
,,Dat ligt eraan of de kanker is uitgezaaid of niet. Per patiënt wordt een behandelplan gemaakt, dat altijd wordt besproken in een multidisciplinair overleg. Bij zo’n overleg is altijd een academisch ziekenhuis aangesloten en diverse experts. Zo weten we zeker dat we, ook als klein ziekenhuis, de best mogelijke zorg kunnen leveren aan onze patiënten. Helaas is het, in het geval van uitgezaaide prostaatkanker, niet mogelijk om de patiënt te genezen. Dan is ons doel om de ziekte te remmen en de klachten te verminderen. Onlangs zat ik tegenover een man van in de 60, die uitgezaaide prostaatkanker heeft. Dat zijn goede maar ook moeilijke gesprekken. Je probeert iemand toch wat perspectief te geven. Gelukkig staat de wetenschap niet stil en wordt er veel onderzoek gedaan naar de ziekte en de behandeling ervan.
Doordat er veel patiënten zijn en er veel aandacht is voor de ziekte, komen er ook steeds nieuwe behandelmethoden bij. De 5-jaaroverlevingskans van prostaatkanker is de afgelopen 60 jaar, mede dankzij onderzoek, enorm verbeterd. Van 57 procent in 1988 naar 88 procent nu. Voor steeds meer mensen kunnen we de ziekte, als die al is uitgezaaid, vertragen. Ik werk inmiddels bijna 15 jaar in het Beatrixziekenhuis en er zijn mensen die ik al vanaf het begin van mijn tijd hier zie en behandel voor prostaatkanker. Dat vind ik zelf enorm hoopvol.”
Bron: www.ad.nl